Najczęstsze choroby skóry u noworodków i niemowląt
Rumień toksyczny noworodków
U większości noworodków zazwyczaj w 2-3 dni po porodzie pojawiają się na skórze twarzy i tułowia plamy rumieniowe, zaczerwienienia. Po kilku godzinach w ich obrębie tworzą się drobne krostki. Przyczyna tego zjawiska nie jest dokładnie poznana, być może jest to reakcja na kontakt z kanałem rodnym matki. Zaburzenie to nie stanowi zagrożenia dla dziecka, ustępuje samoistnie w ciągu 5-7 dni, ale może nawracać jeszcze przez kilka tygodni. Stosowanie leczenia nie jest konieczne, wystarczająca jest prawidłowa pielęgnacja skóry.
Trądzik noworodkowy
U niektórych noworodków przy urodzeniu lub tuż po porodzie można zaobserwować na skórze twarzy, rzadziej w obrębie tułowia krostki i rumieniowe grudki, przypominające trądzik młodzieńczy. Przyczyną tego zjawiska jest najprawdopodobniej wpływ hormonów matki. W większości przypadków odpowiednia pielęgnacja skóry dziecka powoduje samoistne ustępowanie zmian. Jeżeli wykwity nie mają tendencji do ustępowania lub pojawia się ich coraz więcej, warto zasięgnąć porady dermatologa.
Zobacz: Płonica czyli wysypka szkarlatyna u niemowlaka
Potówki
To bardzo popularne zaburzenie powstaje w wyniku utrudnionego odpływu potu. Wzmożone pocenie spowodowane np. przegrzaniem niemowlęcia, wysoką temperaturą otoczenia z jednoczesnym zaburzeniem jego odpływu, którego przyczyną może być zbyt ciepłe ubranie, przylegająca do skóry pieluszka. Powoduje to zatrzymanie potu pod naskórkiem. Na skórze pleców, szyi, głowy, w pachwinach i pod pachami, czyli okolicach narażonych na otarcie i ucisk, można zaobserwować drobne, kilkumilimetrowe, bardzo liczne, przeźroczyste pęcherzyki, przypominające krople rosy. Nazywa się je połówkami zwykłymi. W takim przypadku unikanie ciepła, lekkie, przewiewne ubieranie dziecka oraz utrzymanie w czystości skóry powoduje ustąpienie zmian.
Zalecane są kąpiele z użyciem delikatnego mydła lub żelu dla niemowląt. Nie poleca się natomiast natłuszczania skóry po kąpieli, ponieważ warstwa oliwki czy kremu dodatkowo utrudnia odpływ potu. Jeśli jednak przyczyna zaburzeń potliwości nie zostaje usunięta, rozwija się stan zapalny, a początkowo przezroczyste pęcherzyki przekształcają się w rumieniowe grudki, a nawet krostki. Są to potówki czerwone. Istnieje niebezpieczeństwo zakażenia gruczołów potowych chorobotwórczymi gronkowcami, które mogą spowodować nawet rozwój ropni skóry i ciężki stan dziecka.
Taka postać potówek wymaga nie tylko prawidłowej pielęgnacji, ale również porady dermatologa i leczenia przeciwbakteryjnego. Bardzo pomocne są w tym przypadku kąpiele z dodatkiem środków przepisanych przez lekarza, ponieważ dodatek substancji odkażających hamuje rozwój bakterii i chroni przed rozwojem zakażenia skóry.
Pieluszkowe zapalenie skóry
Pieluszkowe zapalenie skóry niemowląt jest jedną z najczęstszych chorób skóry wieku dziecięcego. Okolica krocza, gdzie skóra jest cienka i bardzo delikatna, narażona jest na drażniące działanie moczu i kału. Zawarty w moczu amoniak, a w kale enzymy trawienne, bakterie i drożdżaki, powodują uszkodzenie Płaszcza Tłuszczowego Skóry, bariery naskórka i zaburzenie pH. Dodatkowo przylegająca, wilgotna pieluszka i nieprzepuszczalna ceratka nasilają macerację. Inne czynniki, które mogą wywołać pieluszkowe zapalenie skóry, to drażniące działanie środków piorących w źle wypłukanych pieluszkach, nieprawidłowo dobrane kosmetyki do pielęgnacji tej okolicy, biegunka, nieodpowiednia dieta, antybiotykoterapia. Objawy choroby rozwijają się dokładnie w miejscu przylegania pieluszki, a fałdy i zgięcia są wolne od zmian. Początkowo występuje zaczerwienienie, następnie pojawiają się rumieniowe grudki. Rzadziej mogą tworzyć się bolesne nadżerki. Leczenie polega na usunięciu przyczyn, dokładnym myciu okolicy krocza delikatnymi preparatami, które zapewniają odpowiednie pH skóry. Ważne jest również stosowanie odpowiedniego kremu ochronnego. Zastosowanie dobrej jakości pieluszek jednorazowych zapewni suchość skóry, dzięki zdolności pochłaniania moczu i luźnych stolców. W przypadku nasilonych i rozległych zmian warto zasięgnąć porady specjalisty.
Ciemieniucha
Ciemieniucha to potoczna nazwa łojotokowego zapalenia skóry. Choroba polega na obecności żółtawych, tłustych, dość dobrze przylegających łusek i strupów na szczycie głowy, w okolicy ciemiączka. Rzadziej proces rozszerza się zajmując czoło, skronie, okolice małżowin usznych, szyję i tułów. Zmiany zazwyczaj pojawiają się między drugim i dziesiątym tygodniem życia, mogą utrzymywać się nawet do okresu pokwitania. Ciemieniucha częściej występuje u dzieci z skłonnością do alergii. W leczeniu stosuje się olejki zmiękczające łuski i strupy oraz częste mycie za pomocą specjalnych szamponów, odpowiednich do wieku dziecka.
Atopowe zapalenie skóry
Choroba potocznie nazywana jest skazą białkową. Występuje u osób z predyspozycjami dziedzicznymi, to znaczy częściej dotyczy dzieci, których rodzice lub rodzeństwo są alergikami. Pierwsze objawy pojawiają się na skórze około trzeciego miesiąca życia. Występują początkowo na policzkach (obraz „polakierowanych” policzków), brodzie i czole w postaci rumieniowo grudkowych zmian z towarzyszącym świądem. Stopniowo zmiany mogą się rozszerzać, zajmując szyję, tułów i kończyny. Zmianom towarzyszy suchość skóry i duża skłonność do podrażnień wywołanych źle dobranymi preparatami pielęgnacyjnymi. Zaleca się stosowanie preparatów hypoalergicznych, unikanie kosmetyków kolorowych i pachnących. Proszki do prania ubranek powinny być delikatne, bez stosowania płynów do płukania tkanin.
Z powodu towarzyszącego uporczywego świądu skóry dziecko staje się niespokojne, płaczliwe, źle sypia. Ulgę mogą przynieść lekko ciepłe kąpiele z dodatkiem emulsji nawilżającej oraz stosowanie emolientów. Natłuszczanie skóry co 2-3 godziny działa przeciwświądowo i przeciwzapalnie. Zwalczanie suchości skóry chroni przed rozwojem nasilonego stanu zapalnego.
U dzieci z atopowym zapaleniem skóry stwierdza się obniżenie odporności i skłonność do infekcji bakteryjnych skóry, która jest przyczyną pogorszenia się zmian alergicznych. Należy stosować emulsje działające odkażająco, hamujące rozwój zakażenia i działające nawilżająco
Zdrowa skóra to zdrowe i szczęśliwe dziecko
Chociaż skóra naszego maleństwa jest prawie dwukrotnie cieńsza niż skóra dorosłego, poddana jest takim samym zagrożeniom. Musi bronić organizm przed bakteriami i wirusami, słońcem, detergentami w kosmetykach i środkach piorących, utratą ciepła. Jest swoistą barierą ochronną. Taka delikatna konstrukcja musi być więc odpowiednio chroniona i wzmacniana poprzez prawidłową pielęgnację. Znakomicie do tego celu nadają się kosmetyki z serii Oilatum. Ich zadaniem jest odbudowywanie Płaszcza Tłuszczowego Skóry, nawilżanie i zatrzymanie wody w naskórku oraz utrzymanie prawidłowego pH skóry. Dzięki temu działają one również przeciwzapalnie i przeciwświądowo, a posiadając obojętnie biologicznie podłoże nie wywołują podrażnienia. Pamiętajmy, że prawidłowa pielęgnacja to zdrowa skóra naszego dziecka i jego prawidłowy rozwój, a same zabiegi higieniczne to okazja do wspólnej zabawy i odkrywania świata.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.