15 pytań o owulację – porady ginekologa

Na najczęstsze pytania związane z owulacją odpowiada ginekolog Ewelina Śliwka

Po czym poznam, że mam zaburzenia owulacji?

Przy prawidłowym cyklu miesiączkowym do owulacji – procesu prowadzącego do powstania komórki jajowej zdolnej do zapłodnienia – dochodzi raz w miesiącu. Głównym objawem nieprawidłowej owulacji jest nieregularność cyklu miesiączkowego, brak miesiączki, wydłużenie okresu pomiędzy kolejnymi krwawieniami lub nasilony zespół objawów tzw. napięcia przedmenstruacyjnego.

Czy regularne cykle, kończące się miesiączką mogą przebiegać bezowulacyjnie?

W niektórych przypadkach może się tak zdarzyć, że mimo regularnych cykli nie dochodzi do owulacji.  Aby się upewnić o obecności jajeczkowania należy przeprowadzić odpowiednie badania potwierdzające owulację.

Jak przebiega leczenie, jeśli lekarz potwierdzi brak owulacji?

Po potwierdzeniu braku jajeczkowania należy skupić się na stwierdzeniu przyczyny takiego stanu. Konieczne jest przeprowadzenie szerszej diagnostyki, a po ustaleniu przyczyny- włączenie adekwatnego leczenia.

Jakie badania należy wykonać w przypadku zaburzeń hormonalnych?

Wykrycie nieprawidłowości hormonalnych bywa czasami trudne i wiąże się z pewnymi kosztami. Do podstawowych badan hormonalnych na pewno zaliczymy ustalenie poziomu prolaktyny, progesteronu, kontrole stężenia męskich hormonów płciowych czy wykluczenie insulinooporności.

Zobacz:  Problemy i zaburzenia hormonalne podczas owulacji

Jakie mogą być przyczyny zaburzeń owulacji?

Zaburzenia jajeczkowania związane są z nieprawidłową gospodarką hormonalną. Rozregulowanie cykli może mieć przyczynę w chorobach samych jajników oraz innych narządów hormonalnie czynnych, takich jak tarczyca, nadnercza, przysadka mózgowa.

Czy antykoncepcja hormonalna wpływa na owulację? Czy może prowadzić do jej zaburzeń?

Podstawowym działaniem antykoncepcji hormonalnej jest zahamowanie owulacji. Dodatkowo wpływa ona na skład śluzu szyjki macicy, który staje się nieprzepuszczalny dla plemników. Przy prawidłowym stosowaniu preparatu, kobieta nie powinna jajeczkować. Po zakończeniu stosowania środka antykoncepcyjnego owulacja powinna wrócić w kolejnym cyklu. Jeżeli zaburzenia owulacji występowały u pacjentki zanim zaczęła przyjmować preparat hormonalny, to po jego odstawieniu nieprawidłowości te mogą powrócić, jeżeli nie wyeliminowana została ich przyczyna.

Kiedy po porodzie powraca owulacja?

Czas po którym powróci jajeczkowanie jest sprawą indywidualną i zależy od systemu hormonalnego kobiety oraz od tego czy karmi piersią. U pacjentek, które nie karmią piersią owulacja powraca szybciej – zwykle w 2-4 tygodniu. Przy laktacji ustalenie czasu owulacji bywa bardzo trudne(przyjmuje się 6-8 tyg). Wiara w antykoncepcyjne działanie laktacji bywa często zawodna!

Zobacz:  Antykoncepcja przy karmieniu piersią

Czy regularne i częste karmienie piersią zatrzymuje owulację?

W teorii: w trakcie laktacji, przy regularnym karmieniu piersią nie dochodzi do owulacji. W praktyce jednak wiadomo, że czas wystąpienia zarówno pierwszej po porodzie miesiączki jak i jajeczkowania jest sprawą bardzo indywidualną. Przyjmuje się wiec, że kobieta w okresie laktacyjnym nie powinna być traktowana jako bezpłodna.

Czy istnieją choroby, które mogą doprowadzić do zaburzenia owulacji lub jej całkowitego zaniku?

Do najczęstszych chorób prowadzących do zaburzenia owulacji należą choroby tarczycy, nadnerczy, przysadki mózgowej, zespół przedwczesnego wygaśnięcia czynności jajników, liczne choroby autoimmunologiczne, endometrioza oraz zaburzenia gospodarki glikozą. Diagnostyka braku jajeczkowania opiera się na wykluczeniu tych chorób.

Jakie dni w cyklu są najlepsze na poczęcie dziecka?

Przeciętnie cykl miesiączkowy trawa 28 dni. Pierwszym dniem cyklu jest pierwszy dzień krwawienia menstruacyjnego. Dni płodne to 3 dni przed i 2 dni po owulacji. Do jajeczkowania dochodzi najczęściej 14 dni przed zakończeniem cyklu.

Czy krwawienie okołoowulacyjne może być powodem do zmartwień?

Niewielkie plamienie w okresie owulacji nie powinno być powodem do zmartwień. Często jest ono wskazówką ułatwiającą zajście w ciążę. Dodatkowo w trakcie jajeczkowania może pojawić się kłucie i pobolewanie w dolnej części brzucha oraz bolesność piersi.

Jak obserwować swoje ciało, by móc określić, kiedy następuje owulacja?

Istnieje kilka sposobów ustalenia czasu owulacji przez obserwacje w tzw „warunkach domowych”. Pierwszym jest zaobserwowanie pojawiających się czasem w środku cyklu objawów owulacji (niewielkie brunatne brudzenie bielizny, pobolewania podbrzusza, bolesność piersi). Drugim – codzienna obserwacja śluzu szyjkowego, który w czasie jajeczkowania jest przezroczysty, rozciągliwy, daje wrażenie dużej wilgotności w pochwie. Obserwacje tę można uzupełnić codziennym porannym pomiarem temperatury, która nieznacznie rośnie tuż po jajeczkowaniu. Inne objawy dni płodnych to wzrost libido, poprawa kondycji cery lub obrzęk warg sromowych. Dla mniej cierpliwych pacjentek warte polecenia są testy owulacyjne dostępne w aptekach i drogeriach.

Czy cykl bezowulacyjny również kończy się miesiączką, tak jak cykl z owulacją?

Brak owulacji może skutkować nie pojawieniem się miesiączki. Innym efektem braku jajeczkowania mogą być bardzo długie, nieregularne odstępy pomiędzy kolejnymi menstruacjami. W wyjątkowych przypadkach cykle bezowulacyjne mogą nie dawać zaburzeń miesiączkowania.

Jak przebiega leczenie niepłodności w zespole policystycznych jajników?

Zespół policystycznych jajników to zaburzenie hormonalne, skutkujące brakiem owulacji. Leczenie niepłodności w tym zespole opiera się na zaleceniu zdrowego stylu życia, wyregulowaniu gospodarki insulinowej oraz hormonalnej stymulacji owulacji.

Jaki wpływ na płodność kobiety ma otyłość, a jaki niedowaga?

Zarówno nadmiar jak i niedobór tkanki tłuszczowej mogą wpłynąć na płodność kobiety. Przy znacznej niedowadze może dojść do zaburzeń hormonalnych i zaniku miesiączki. U kobiet otyłych często dochodzi do zaburzeń gospodarki insuliną co prowadzi do zahamowania jajeczkowania.