Łożysko w ciąży – jak powstaje i jakie ma funkcje?

Łożysko ma kluczowe znaczenie dla utrzymania dziecka przy życiu i zdrowia w czasie ciąży. Jest to organ przymocowany do wyściółki macicy, który dostarcza rosnące dziecko tlenu i składników odżywczych.

---

Jak powstaje łożysko w ciąży?

Po uwolnieniu komórki jajowej w celu zapłodnienia około 3 tygodnia ciąży pęcherzyk jajnika (z którego pochodzi – ciałko żółte) – rozpada się i zaczyna wytwarzać hormon progesteron i zapewnia pożywienie i wsparcie dla zarodka w pierwszym trymestrze ciąży.

Tymczasem siedem lub osiem dni po zapłodnieniu, jajo w 4. tygodniu ciąży masa komórek – najwcześniejsza forma zarodka – wszczepia się w ścianę macicy. Niektóre komórki z tej masy rozpadły się zagłębiając głębiej w ścianę macicy łącząc z jej błoną.

Zamiast przygotowywać się do uformowania palców u rąk i nóg oraz mózgu podobnie jak reszta komórek zarodka te są przeznaczone do utworzenia łożyska. Narząd w kształcie dysku, wypełniony naczyniami krwionośnymi przejmuje ciałko żółte w drugim trymestrze ciąży.

Przez następne dwa miesiące rozwija się łożysko. Małe naczynia włosowate zamieniają się w większe  zapewniając rosnącemu dziecku więcej tlenu i składników odżywczych. Do 12. tygodnia ciąży łożysko ma wytworzone wszystkie struktury potrzebne do wkroczenia i przejęcia ciałka żółtego oraz utrzymania dziecka do końca ciąży – łożysko będzie rosło wraz z rozwojem dziecka.

Czym jest i jak wygląda łożysko?

Łożysko to duży narząd, który rozwija się w organizmie kobiety podczas ciąży. Jest przymocowany do ściany macicy, zwykle u góry lub z boku. Na wszystkich etapach ciąży pozwala Twojemu dziecku jeść i oddychać – oczywiście z Twoją pomocą. Dlaczego spożywanie substancji takich jak alkohol i kofeina może mieć wpływ na dziecko.

Pępowina łączy łożysko z dzieckiem. Krew od matki przechodzi przez łożysko, filtrując tlen, glukozę i inne składniki odżywcze do twojego dziecka przez pępowinę trafiają do naczyń krwionośnych płodu. Łożysko odfiltrowuje również substancje, które mogą być szkodliwe dla twojego dziecka oraz usuwa dwutlenek węgla i ewentualne odpady z krwi dziecka przekazując je z powrotem do krwi matki.

Łożysko wytwarza szereg hormonów, które są potrzebne w czasie ciąży, takie jak laktogen, estrogen i progesteron. Oddziela krew matki od krwi dziecka, aby chronić dziecko przed infekcjami. Działa również jako bariera ponieważ zatrzymuje większość (ale nie wszystkie) bakterie i wirusy z macicy. Pełni niezwykle ważną funkcje by zarazki w twoim ciele nie powodowały choroby dziecka, a także aby twoj organizm nie odrzucał płodu dziecka jako ciała obcego.

Pod koniec ciąży łożysko przenosi przeciwciała, aby chronić dziecko zaraz po urodzeniu. Alkohol, nikotyna oraz inne używki i leki mogą przenikać przez łożysko i uszkadzać płód dziecka.

Co dzieje się z łożyskiem podczas ciąży?

Łożysko w ciąży  często rozwija się nisko w macicy, ale przesuwa się w bok lub w górę, gdy macica się rozciąga. Pozycja i ułożenie łożyska zostanie sprawdzone podczas badania USG w 18-tygodniu ciąż, czyli w 5 miesiącu.

Łożysko jest wydalane z organizmu zaraz po porodzie, zwykle trwa około 5 do 30 minut po urodzeniu dziecka. Jego tak zwane urodzenie to kolejny 3 etap naturalnego prawidłowego porodu. Po urodzeniu dziecka nadal będziesz mieć łagodne skurcze macicy i przystąpisz do urodzenia łożyska. Położna przez masaż brzucha – możliwe uciskania podbrzusza w celu przyspieszenia porodu łożyska pomoże w jego końcowym wydobyciu. Wraz z jednoczesnym wstrzyknięciem hormonu oksytocyny (utrzymującego czynność skurczową macicy) pępowina zostanie delikatnie pociągnięta, aby pomóc w wyciągnięciu łożyska. Sam proces urodzenia łożyska jest znacznie szybszy ze względu na przyjęciu przez kobietę pozycji półleżącej.

Jeśli masz cesarskie cięcie, lekarz usunie łożysko w tym samym czasie. Ważne jest, aby całe łożysko wyszło po ciąży. Jeśli jakiekolwiek fragmenty łożyska pozostaną w środku, będą musiały zostać chirurgicznie usunięte, aby zapobiec krwawieniu i ewentualnej infekcji.

Jak utrzymać zdrowe łożysko podczas ciąży?

Ważne jest, aby regularnie odwiedzać lekarza w czasie ciąży, aby sprawdzić czy nie występują problemy z łożyskiem. Poinformuj swojego lekarza, jeśli miałeś problemy z łożyskiem w poprzedniej ciąży lub jeśli miałeś operację macicy.

Nie pal, nie pij alkoholu i nie bierz narkotyków podczas ciąży, ponieważ zwiększa to prawdopodobieństwo wystąpienia problemów z łożyskiem.

Zawsze skonsultuj się z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek leków, w tym leków dostępnych bez recepty, naturalnych terapii i suplementów podczas ciąży. Porozmawiaj ze swoim lekarzem lub położną, jeśli masz jakieś obawy lub jeśli:

• silny ból brzucha lub pleców
• krwawienie z pochwy
• jakikolwiek skurcze
• nabyte urazy brzucha – w wyniku upadku lub wypadku