25 tydzień ciąży

To już 25. tydzień ciąży, czyli 23. tydzień od chwili zapłodnienia. Drugi trymestr powoli dobiega końca. Radość z zamieszkującego w Twoim brzuszku lokatora dominuje nad ewentualnymi dolegliwościami czy niewygodami. Coraz częściej myślisz o porodzie i snujesz marzycielskie wizje dotyczące życia po narodzinach dzidziusia. A może już czas wybrać się po pierwsze skarpetki czy śpioszki do sklepu z artykułami dla niemowląt?

---

Badania lekarskie w 25 tyg ciąży

Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego pomiędzy 21. a 26. tygodniem ciąży powinna mieć miejsce czwarta wizyta kontrolna. Czy jesteś już umówiona ze swoim lekarzem? A może masz już tę wizytę za sobą?

Między 24. a 28. tygodniem ciąży prawdopodobnie dostaniesz skierowanie na test obciążenia glukozą (OGTT). Pozwala on wykryć ewentualną cukrzycę u ciężarnych.

Jeśli podczas ostatniego USG coś zaniepokoiło Twojego lekarza, to bardzo możliwe, że wkrótce znowu będzie chciał obejrzeć malucha. W tym tygodniu serce dziecka jest już na tyle rozwinięte i ukształtowane, że można je bardzo dokładnie obejrzeć i ocenić jego anatomię. Jeśli w poprzednich ciążach występowały wady serca lub pojawiały się one w Twojej rodzinie, to najprawdopodobniej lekarz zleci wykonanie echa serca. Badanie wykonane przez wyspecjalizowanego położnika lub kardiologa pozwoli na bardzo szczegółową ocenę anatomii małego serduszka.

Jeżeli twoje dziecko jest „za małe” może to być wywołane kilkoma czynnikami:

• mała objętość płynu owodniowego – jeśli jest go zbyt mało, tempo wzrostu płodu jest wolniejsze i płód jest mniejszy od swoich rówieśników;
• czynniki genetyczne – jeśli rodzice są niskiego wzrostu i drobnej budowy ciała, to istnieje olbrzymie prawdopodobieństwo, że ich dziecko również będzie małe;
• indywidualne tempo wzrostu – niektóre maluszki wydają się być „zbyt małe” w danym okresie ciąży, a potem nagle biorą się do roboty i doganiają rówieśników;
• wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu (IUGR) – ten czynnik jako jedyny jest powodem do niepokoju. Zwany jest niekiedy hipotrofią płodu – oznacza stan, w którym przewidywana badaniem USG masa urodzeniowa płodu znajduje się poniżej 10 centyla określanego dla danej fazy ciąży. Wśród przyczyn IUGR wyróżnia się czynniki matczyne, płodowe i łożyskowe, jednak w wielu przypadkach ustalenie przyczyn zaburzenia nie daje jednoznacznej odpowiedzi. Ciężarnej, u której zdiagnozowane IUGR, zaleca się pozostawanie w łóżku, odpoczynek i kontrolne badania USG co 2-3 tygodnie.

Zmiany w organizmie kobiety w 25. tygodniu ciąży

Dno macicy znajduje się już 5 cm nad Twoim pępkiem. Wysokość macicy mierzona od spojenia łonowego wynosi 25 cm. Macica osiąga wielkość piłki nożnej, co oczywiście nie pozostaje bez znaczenia dla Twojego organizmu. Mała rewolucja wśród Twoich narządów wewnętrznych może powodować liczne dolegliwości:

• parcie na pęcherz – spowodowane uciskiem macicy na pęcherz moczowy;
• zadyszka i szybkie męczenie – spowodowane przesunięciem przepony ku górze;
• zgaga – spowodowana m.in. uciskiem macicy na żołądek. To niemiłe palenie w przełyku może Ci towarzyszyć prawie do końca ciąży, kiedy to macica obniży się przed porodem.
• hemoroidy – spowodowane naciskiem macicy i zwiększonym przepływem krwi w rejonie miednicy. Cierpi na nie ok. 50% ciężarnych. Hemoroidy wywołują olbrzymi dyskomfort w postaci swędzenia i pieczenia. W razie odczuwania w/w dolegliwości powiedz o nich swojemu lekarzowi.

Co jeszcze może się dziać w 25. tygodniu ciąży?

• Twój brzuch robi się coraz większy i cięższy;
• powiększyły się Twoje biodra, uda i piersi – z piersi może wyciekać siara;
• przybierasz na wadze ok. 0,5 kg tygodniowo;
• zmienił się Twój środek ciężkości ciała, dlatego czasem możesz czuć się niezdarnie i niezręcznie;
• odczuwasz bóle pleców i kręgosłupa;
• pojawiają się rozstępy, naciągnięta skóra jest sucha i swędzi;
• jesteś rozkojarzona i często gubisz wątek;
• pojawia się większa wrażliwość oka na światło – jest to zupełnie normalny objaw związany ze zmniejszeniem ilości płynu w oku. Jeśli odczuwasz ból i pieczenie, użyj delikatnych kropli, które skutecznie nawilżą oczy i poprawią ich stan (dostępne w aptekach bez recepty);
• drętwienie dłoni i stóp – związane jest z coraz większym gromadzeniem płynów w organizmie i uciskiem obrzękniętych tkanek na nerwy w obrębie rąk i nóg. Obrzęk wywołuje wzrost ciśnienia, co z kolei powoduje mrowienie, a nawet ból. Dolegliwość ta często ujawnia się w nocy, co może być przyczyną częstych wybudzeń. W skrajnych przypadkach może dojść do rozwoju tzw. zespołu cieśni nadgarstka.

Porady

Piersi – Twoje piersi rozpoczynają produkcję pierwszego mleka (tzw. siary), dlatego starannie pielęgnuj biust i brodawki sutkowe i noś odpowiedni podtrzymujący biustonosz. Jeśli wydzielana siara powoduje u Ciebie dyskomfort i zakłopotanie, zacznij nosić wkładki laktacyjne.

Problemy z pęcherzem moczowym – Znowu powrócił problem częstych wizyt w toalecie. Wzmożone parcie na pęcherz jest jedną z najczęstszych i najbardziej uciążliwych dolegliwości ciążowych. Pamiętaj, aby nigdy nie wstrzymywać i nie odkładać w czasie wizyt w toalecie. Twój układ moczowy jest teraz znacznie bardziej podatny na infekcje i bardzo łatwo może dojść do zakażenia. Opróżniaj pęcherz zawsze, gdy czujesz taką potrzebę, a gdy zaobserwujesz u siebie poniższe objawy, udaj się do lekarza:

• silne parcie na pęcherz;
• oddawanie moczu po kropelce;
• ból i pieczenie podczas oddawania moczu.

Wskazówki dotyczące żywienia – Nagle, ni stąd ni zowąd przychodzi ochota na „coś”. Czujesz nieodpartą chęć zjedzenia lodów? Śledzi? Ogórków kiszonych? A może masz ochotę na dziwaczną kompozycję tych produktów, np. śledzi z czekoladą? To właśnie są ciążowe zachcianki! Możesz im ulegać, ale tylko w granicach zdrowego rozsądku. Pamiętaj, że Twoja dieta powinna być zdrowa, urozmaicona i zbilansowana.

• jedz dużo warzyw – zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe, na które rośnie zapotrzebowanie w czasie ciąży. Najzdrowsze są warzywa surowe, z których możesz przygotować pyszne surówki. Pamiętaj, by dodawać do nich 1-2 łyżki oleju słonecznikowego, kukurydzianego, oliwy z oliwek lub z pestek winogron;
• pij co najmniej 2 litry płynów dziennie (najlepiej niegazowaną wodę mineralną i świeże soki);
• zrezygnuj z picia kawy i mocnej czarnej herbaty;
• jedz potrawy lekkostrawne;
• uwzględnij w swojej diecie produkty bogate w żelazo (czerwone mięso, żółtko jaja, ryby, warzywa liściaste, suszone morele, orzechy, soja, kasza gryczana);
• jedz produkty bogate w wapń – dzięki temu unikniesz problemów z zębami i kośćmi. Pamiętaj, że w przypadku diety ubogiej w ten cenny pierwiastek Twoje dziecko pozyskuje go z Twojego organizmu, co może narazić Cię na odwapnienie. Jedz produkty mleczne, ryby oraz produkty roślinne, m.in. kapustę, marchew, kukurydzę, szpinak, natkę pietruszki, brokuły, fasolę itp.;
• wyklucz ze swojej diety kozi ser, sery pleśniowe, surowe mięso, surowe jaja, owoce morza;
• unikaj nadmiaru tłuszczów zwierzęcych oraz słodyczy.

Jak wynika z badań, stosowanie u ciężarnych diety eliminacyjnej, mającej na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia alergii, nie ma żadnego wpływu na to, czy dziecko będzie w przyszłości alergikiem czy nie. Zatem nie odmawiaj sobie produktów mlecznych, cytrusów, orzechów itd. w obawie o zdrowie dziecka – na pewno mu one nie zaszkodzą!

Problemy z obrzękami rąk i nóg – Jeśli Twoim problemem są opuchnięte ręce i nogi, powinnaś zwiększyć ilość przyjmowanych płynów w ciągu dnia. Paradoksalnie im więcej wody wypijesz, tym mniej Twój organizm jej zatrzyma. Metoda ta niesie za sobą również inne korzyści, m. in. koniec problemów z zaparciami i ochronę przed infekcjami dróg moczowych. Aby zmniejszyć obrzęki, ogranicz spożycie soli i nie zapominaj o aktywności fizycznej.

Płód w 25. tygodniu ciąży

Waży 700 g – tyle co cukinia zielona.

Ma długość 23 cm (odległość ciemieniowo-siedzeniowa pod koniec 25. tygodnia ciąży) – tyle co przeciętna trzepaczka do jajek. Długość całkowita płodu z wyprostowanymi nóżkami wynosi ok. 31-32 cm.

Twój maluszek jest już bardzo dobrze ukształtowany. Jego delikatna i pomarszczona skórka pokryta jest mazią płodową, która chroni ją przed stwardnieniem i zmacerowaniem przez sole mineralne zawarte w płynie owodniowym. Z każdym dniem maluszkowi przybywa ciałka, na które składają się mięśnie i tkanka tłuszczowa.

Proporcje ciała Twojego malca nie są jeszcze idealne, ale ma on na to jeszcze trochę czasu. Jego główka nadal jest dość duża w stosunku do reszty ciała, a nóżki i rączki są jeszcze niezwykle szczuplutkie. Na tym etapie ciąży płód słyszy i reaguje na bodźce dochodzące z zewnątrz, ma wykształcone struny głosowe, a jego serce jest już na tyle duże, że można je usłyszeć przy użyciu zwykłego stetoskopu.

W płucach dziecka nadal rozwijają się naczynia krwionośne. Płuca mają nieco inną budowę niż dotychczas i w niczym nie przypominają już gąbki. Teraz są one wypełnione pęcherzykami powietrza, w których nadal znajduje się płyn owodniowy. Płuca przygotowują się do swojej docelowej funkcji.

Co dzieje się w 25. tygodniu ciąży?

• nadal trwa proces kostnienia – kości Twojego dziecka twardnieją;
• skóra malca nabiera różowego koloru dzięki tworzącym się naczyniom krwionośnym (tzw. włośniczkom);
• kora mózgowa rozwija się teraz w kolejne warstwy;
• u chłopców jądra zaczynają zstępować do moszny;
• u dziewczynek otwiera się pochwa;
• pojawiają się preferencje co do praworęczności i leworęczności;
• nerwy w okolicach warg i ust stają się bardziej wrażliwe;
• zaczynają się otwierać nozdrza płodu.

Co potrafi 25-tygodniowy płód?

Na tym etapie ciąży znacznie wzrasta aktywność ruchowa płodu, która utrzyma się do końca 28. tygodnia ciąży. Potem nastąpi jej delikatny spadek, wynikający z coraz mniejszej przestrzeni do zabaw i wygłupów. W 25. tygodniu ciąży maluszek zdolny jest do odczuwania bólu, reaguje na światło i dźwięki dochodzące z zewnątrz i wewnątrz Twojego organizmu.

Maluszek pływa w wodach płodowych i wykonuje liczne akrobacje:

• bada siebie i otoczenie;
• ssie kciuk;
• rozkłada ręce i nogi kontrolując to, co robi;
• zaciska dłonie w piąstki;
• ciągnie za pępowinę;
• wyciąga ramiona przed siebie i dotyka wszystkiego, co znajduje się w ich zasięgu;
• łapie się za stópki;
• dotyka twarzy;
• w przypadku bliźniąt zachodzą różne interakcje pomiędzy rodzeństwem: jedno odpycha się od drugiego, bawią się razem, łapią rączkami swojego towarzysza, a w przypadku bliźniąt dwujajowych zaobserwowano tendencję do przytulania się przez ścianki worków owodniowych.