Ciąża a zapinanie pasów bezpieczeństwa. Jak zapinać pasy w ciąży?
Regularnie chodzisz na badania, zdrowo się odżywiasz, unikasz tego, co mogłoby ci zaszkodzić. W czasie ciąży zwykle dbamy o siebie bardziej niż zazwyczaj. A co z bezpieczeństwem w samochodzie? Sprawdź, jak zapinać pasy w ciąży.
Czy kobieta w ciąży musi zapinać pasy bezpieczeństwa? Według zasad bezpieczeństwa – tak. Według polskiego prawa – nie. Zgodnie z przepisami kobieta w widocznej ciąży jest zwolniona z obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa w trakcie jazdy samochodem (art. 39 ust. 2 ustawy z 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Dz.U. 2005 r. Nr 108, poz. 908). Na terenie Unii Europejskiej podobne przepisy obowiązują tylko w Grecji, Bułgarii i Rumunii. Budzi on sprzeciw ekspertów, którzy twierdzą, że obecne przepisy nie są poparte żadnymi naukowymi badaniami i utrwalają stereotyp, że pasy bezpieczeństwa mogą wywierać nacisk na brzuch matki. A tego można uniknąć, jeżeli pasy będą zapięte prawidłowo.
Wypadki samochodowe z udziałem ciężarnych
Pierwsze badania nad bezpieczeństwem kobiet w ciąży w trakcie jazdy samochodem przeprowadzono już w latach 70. ubiegłego wieku. Przede wszystkim analizowano wypadki, w których brały udział ciężarne. Zauważono, że śmiertelność wśród kobiet w ciąży, które nie zapinały pasów bezpieczeństwa, jest większa o połowę, niż u kobiet, które zapinały pasy. Już wtedy stwierdzono, że kobiety w ciąży powinny bezwzględnie korzystać z pasów. Potwierdziły to także dalsze analizy wypadków samochodowych z udziałem kobiet ciężarnych oraz testy zderzeniowe przeprowadzane w laboratoriach przy użyciu manekinów.
Badania wykazały także, że ze wszystkich urazów, które odnoszą kobiety, najczęstszymi są te pochodzące z wypadków komunikacyjnych (54% – urazy odnoszone przez wszystkie kobiety, 70% – urazy odnoszone przez kobiety ciężarne). Jedną z głównych przyczyn śmierci ciężarnych oraz płodów są wypadki samochodowe. W 2008 roku przeprowadzono badanie, w którym porównano grupę ciężarnych, które uległy wypadkom (wzięto pod uwagę kobiety po 20. tygodniu ciąży, aby wykluczyć przypadki naturalnych poronień) pod kątem zapinania pasów bezpieczeństwa i ich skutków. Badania te dowiodły, że poprawne zapięcie pasów bezpieczeństwa przez kobiety w ciąży redukuje ryzyko urazów o 84%.
Czym skutkuje niezapięcie pasów?
Co się dzieje, gdy nie zapinamy pasów? Już podczas kolizji istnieje ryzyko uderzenia z dużą siłą w deskę rozdzielczą, siedzenie pasażera przed nami czy w drugiego pasażera (co może być dla niego śmiertelne), a także do przemieszczenia organów wewnętrznych. Im większe obrażenia u matki, tym większe zagrożenie dla życia dziecka. Dziecko jest bardzo dobrze chronione przez powłoki brzuszne i płyn owodniowy, a urazy bezpośrednie płodu są rzadkie.
W zaawansowanej ciąży może dojść do urazów czaszki dziecka spowodowanych np. połamaniem kości miednicy. Badania przeprowadzone przez VOLVO wykazały, że nawet kolizja przy prędkości rzędu 15 km/h, w której nikt nie odniesie obrażeń, może być śmiertelna w skutkach dla nienarodzonego dziecka, jeśli matka nie korzysta z pasów bezpieczeństwa. W takich wypadkach najczęstszym powodem śmierci płodów jest odklejenie się łożyska, przez co do dziecka nie docierają wystarczające ilości tlenu i pokarmu.
Przeczytaj także: Prawo jazdy w ciąży – Czy można iść na kurs i egzamin w ciąży?
Jak zapinać pasy w ciąży?
Większość aut jest wyposażona w trzypunktowe pasy bezpieczeństwa. Pas składa się z dwóch części: biodrowej i barkowej. Dla wielu mam zapinanie pasów w ciąży jest po prostu niewygodne. Niektóre kobiety zapinają tylko jedną część pasów, a drugą prowadzą za plecami lub wsuwają pod ramię. Nie jest to bezpieczne rozwiązanie. Nieprawidłowe korzystanie z pasów nie chroni przed urazem. Zapięcie samego pasa barkowego powoduje, że w momencie zderzenia kobieta wsuwa się pod pas, a brzuchem może uderzyć w kierownicę lub inne części pojazdu. Spójrz, czym grozi zapięcie samego pasa biodrowego.
Ryzyko spada, gdy pasy są zapięte prawidłowo. Jak powinien być zapięty pas?
- Biodrowa część pasa nie powinna nigdy przebiegać przez brzuch ani nad nim, a pod nim – najlepiej ułożyć go poniżej kolców biodrowych miednicy (można je wyczuć palcami po obu bokach). Poprowadzenie pasa biodrowego przez brzuch lub powyżej brzucha grozi urazami macicy i narządów wewnętrznych.
- Barkowa część pasa powinna przebiegać ukośnie pomiędzy piersiami, przez środek mostka i środek barku. Pas nie powinien leżeć na szyi ani spadać z ramienia.
- Pas powinien przylegać do ciała – nie może być za luźny lub skręcony; powinien być dociągnięty.
Ponadto trzeba też pamiętać o innych środkach ostrożności. Przede wszystkim brzuszek ciężarnej nie powinien znajdować się zbyt blisko kierownicy, aby uniknąć zderzenia z kierownicą i wybuchającą poduszką powietrzną. Przyjmuje się, że bezpieczna odległość to ok. 20–25 cm. Ważne jest zatem odpowiednie ustawienie fotela, aby wygodnie dosięgać pedałów oraz zachować bezpieczny dystans między brzuchem a kierownicą. Przed jazdą należy też usunąć z samochodu wszelkie niepotrzebne rzeczy (w chwili zderzenia niewinnie leżący przedmiot staje się niemal pociskiem i może wyrządzić szkodę pasażerom).
Adaptery do utrzymania pasa pod brzuchem
Bywają jednak sytuacje, że w niektórych autach poprawne zapięcie pasów jest utrudnione. Dzieje się tak m.in. gdy zamki pasów są położone zbyt wysoko i po zapięciu pas wchodzi na brzuch. W takich przypadkach, a także dla większego komfortu podróżującej mamy można skorzystać ze specjalnych adapterów. Taki adapter pomaga utrzymać pas pod brzuchem. Na rynku pojawiły się też pseudoadaptery, które ściągają pas za nisko, pod miednicę, co w chwili wypadku może powodować urazy.
Nie rezygnuj z pasów w ciąży
Zdarza się, że niektóre mamy rezygnują z zapinania pasów podczas jazdy po mieście albo w sytuacjach, gdy muszą gdzieś blisko podjechać. To błąd. Wypadki w mieście, na krótkich trasach, przy średnich prędkościach zdarzają się najczęściej i nie można ich bagatelizować. Mniej poważne wypadki też stanowią zagrożenie dla ciężarnych. Nawet jeśli my sami staramy się jeździć bezpiecznie i przepisowo, nigdy nie można tego samego powiedzieć o innych kierowcach. Pamiętajmy, że zapięcie pasów chroni dwa życia – i mamy, i dziecka.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.