Ciąża po czterdziestce – objawy, badania, zagrożenia i ryzyko

Czasem w zajściu w ciążę przed czterdziestką przeszkadza kariera i szybkie tempo życia. Innym razem na przeszkodzie stają problemy zdrowotne i wieloletnie starania o dziecko. Jeszcze inne kobiety decydują się w tym wieku po prostu na kolejne dziecko. Zarówno te zabiegane, jak i doświadczone panie wciąż mają szansę – ciąża w takim wieku jest jak najbardziej możliwa. Bywa ożywczym cudem dla organizmu kobiety, ale też niesie za sobą zagrożenia, wymaga uwagi i cierpliwości. Co powinny wiedzieć mamy myślące o dziecku po czterdziestych urodzinach?

---

Przede wszystkim to, że zwykle mają szansę na zajście w ciążę. Niestety mniejszą, niż kobiety młodsze – mniej więcej od 35. roku życia zmniejsza się płodność i naturalne poczęcie dziecka staje się coraz trudniejsze. Czterdziestoletnia kobieta ma na to około 5 proc. szansy, a prawdopodobieństwo to można zwiększyć do ok. 20 proc. przy zastosowaniu technik wspomaganego rozrodu i dodatkowych badań.

Dlatego gdy kobieta późno decyduje się na urodzenie pierwszego dziecka i zachodzi w ciążę po czterdziestym roku życia, wymaga troskliwej opieki podczas ciąży i porodu. Szczególnie ważne w takich przypadkach jest zasięgnięcie porady lekarskiej przed zajściem w ciążę i staranne przygotowanie się niej, a także dodatkowa troska o siebie i dziecko.

Ciąża po czterdziestce statystyki

Zajście w ciąże po 40 roku życia jest jak najbardziej możliwe bez konieczności specjalistycznego leczenia, ale ryzyko problemów jest dużo większe.

Wśród kobiet pomiędzy 40 a 44 rokiem życia około 30% z nich jest niepłodnych. Dla porównania młodsze kobiety (20 lat) tylko w 7% przypadków doświadczają niepłodności, natomiast w wieku 30 lat – 15 %. Twoje szanse na poczęcie po przekroczeniu 40 w danym miesiącu wynoszą 5%, podczas gdy kobiety około 30 mają jeszcze 20% szans. Oznacza to, że nawet jeśli płodność kobiety w tym wieku jest zachowana, zajście w ciąże może potrwać dłużej.

Kolejnym czynnikiem wpływającym na niekorzyść jest dużo większy wskaźnik poronień wśród kobiet po 40 roku życia. W wieku 40-44 nawet 34% ciąż kończy się poronieniem, a po przekroczeniu 45 lat aż 53%.

Odmładzający brzuszek

Warto wiedzieć, że powstanie w nim nowego życia ma zwykle dla ciała kobiety ożywcze działanie.
Organizm produkuje dodatkowe porcje estrogenów, które powodują, że skóra staje się bardziej gładka, a włosy bardziej lśniące. Wielu specjalistów twierdzi też, że właśnie estrogen, którego duże ilości wytwarzane są u płodnych kobiet, korzystnie działa na serce, kości i inne organy, przedłużając ich żywotność. Jakby tego było mało, w kobiecym organizmie wydzielają się hormony szczęścia, które powodują, że kobieta ma więcej siły i energii.

Zbawiennego wpływu ciąży dowodzą najnowsze badania, wskazujące, że kobiety po czterdziestce, które rodzą dzieci (szczególnie nie korzystając z pomocy leków na bezpłodność), żyją dłużej.

Późna ciąża po czterdziestce – Konsultacje i problemy

Późna ciąża niesie ze sporą także sporą liczbę problemów i zagrożeń, o których trzeba wiedzieć przed podjęciem decyzji o „późnym” dziecku.

Z wcześniejszych akapitów wiemy już, że samo zachodzenie w ciąże może potrwać dłużej i wymagać wizyt u specjalistów. Lekarze zalecają, aby kobiety zgłaszały się do nich na konsultacje jeszcze przed zajściem w ciążę, wskazane jest też wykonanie podstawowych badań.

Przyszła mama musi się bowiem dobrze przygotować na to wydarzenie. Jeszcze przed wizytą u specjalisty powinna zrezygnować z alkoholu, stosować odpowiednią zdrową dietę, dobrze odpoczywać i zażywać dużo ruchu. Od tego właśnie zależy to, jak organizm zniesie ciążę i poród w tym wieku. Warto też wiedzieć, że jeżeli kobieta rodzi kolejne dziecko po czterdziestce, jej wiek ma mniejsze znaczenie, jednak pod pewnymi warunkami: że jej dzieci urodziły się zdrowe oraz że między kolejnymi ciążami były przynajmniej dwuletnie przerwy. Są one potrzebne, by kobieta – wyczerpana ciążą i porodem oraz karmieniem – odzyskała siły.

„Jeśli rodziłaś już wcześniej, to problemy takie jak hemoroidy, parcie na pęcherz, wypadanie macicy i pochwy czy obwisłe piersi mogą cię dotyczyć w większym stopniu niż przed dwudziestu laty. Mięśnie i tkanki w tych rejonach są już rozciągnięte, a skóra zawiera mniej elastycznego kolagenu. Możesz zminimalizować ryzyko wystąpienia tych dolegliwości, dbając, by za bardzo nie przytyć w czasie ciąży, utrzymując aktywność ruchową oraz wykonując ćwiczenia Kegla dla wzmocnienia mięśni pochwy” – radzą specjaliści.

Dziecko pod obserwacją

Musimy zdawać sobie sprawę, że ciąża po 40 niesie za sobą większe możliwość wystąpienia komplikacji także u dziecka. Częściej niż w przypadku młodych matek spotyka się wady rozwojowe płodu, a wśród nich na przykład Zespół Downa. Dlatego lekarze zalecają, aby przyszłe mamy pozostawały pod stalą kontrola lekarza, który przygotuje do ciąży oraz zleci badania na różnych jej etapach.

Niestety u kobiet po czterdziestce rośnie również ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. Średnio co trzecia ciąża u pań w wieku 40-44 lata kończy się poronieniem. Dlaczego?

Przede wszystkim komórki jajowe częściej niż u młodych kobiet są wadliwe, śluzówka macicy traci grubość albo dopływ krwi do macicy jest zbyt mały, by utrzymać ciążę. Zwiększa się także zagrożenie wystąpienia łożyska przodującego (kiedy łożysko ułożone jest nisko w macicy, częściowo lub całkowicie blokując wlot szyjki macicy, wywołując wysokie ryzyko krwotoku), albo wczesnego odklejenia łożyska, kiedy całość lub część łożyska oddziela się od ściany macicy przedwcześnie. Dzieci rodzone przez matki po 40. roku życia częściej też osiągają niską wagą urodzeniową (poniżej 2,5 kg).

Dziecko jeszcze później

Kobiety w wieku 45-50 lat także zostają matkami i to nie tylko dzięki technikom wspomagania zapłodnienia. Wiele pań w tym wieku wygląda i czuje się jeszcze młodo, a ich organizm nie rwie się jeszcze do menopauzy. Powinny one jednak wiedzieć, że w tym wieku szansę na dziecko mają na poziomie 2-3 proc. i skuteczne wyleczenie bezpłodności jest zwykle niemożliwe. Już sam fakt zajścia w ciążę i jej utrzymanie jest osiągnięciem i świadczy o znakomitym zdrowiu. Większość ciąż u kobiet w tym wieku następuje więc przy zapłodnieniu metodą in vitro i wykorzystaniu jajeczek pochodzących od dawców.

Przyszłe starsze mamy mogą spodziewać się o wiele bardziej rygorystycznych badań niż w młodszym wieku i podlegają też ściślejszej obserwacji pod kątem cukrzycy i zaburzeń pracy nerek.

Mimo tego ponad połowa ciąży u kobiet po 45. roku życia kończy się poronieniem przed 20. tygodniem, gwałtownie wzrasta też ryzyko zaburzeń chromosomalnych.

Ponieważ niepłodność jest dużo bardziej prawdopodobna po 40 roku życia oraz z roku na rok płodność kobiety, a co za tym idzie szanse na poczęcie spadają, ważne jest aby szukać pomocy najszybciej jak się da. Jeśli 6 miesięcy starań nie da oczekiwanego efektu, jest to czas na poszukiwanie przyczyn. Ponadto jeśli masz jakiekolwiek objawy bądź ryzyko niepłodności, należy skonsultować się z lekarzem jeszcze przed rozpoczęciem próby.

Leczenie niepłodności po 40 jest mniej skuteczne

Innym powodem by jak najszybciej udać się do lekarza jest to, że wszelkie zabiegi u kobiet po 40 rokiem życia są mniej efektywne.  Zgodnie z danymi udostępnionymi przez europejski program monitoringu wyników leczenia metodami zapłodnienia pozaustrojowego, skuteczność zabiegów inseminacji kobiet po 40 roku życia w stosunku do kobiet poniżej 40, spada z 15% do 10%. W przypadku zabiegów zapłodnienia pozaustrojowego szanse sukcesu spadają z 30% na 15.