Czym jest i jak przebiega kordocenteza ? – wyniki i wskazania do badania punkcji pępowiny

Kordocenteza (punkcja pępowiny) to inwazyjna metoda diagnostyki prenatalnej, przy której za pomocą specjalnej igły pobiera się z pępowiny próbę krwi dziecka. Nazywana również przezskórnym pobieraniem próbek krwi pępowinowej. Analiza materiału pozwala na ocenę liczby chromosomów i związane z tym ewentualne schorzenia i nieprawidłowości. Kordocenteza stanowi alternatywę dla amniopunkcji i biopsji kosmówki.

---

Kordocenteza to badanie prenatalne polegające na pobraniu krwi pępowinowej poprzez nakłucie długą i cienką igłą pod kontrolą USG powłoki brzusznej przyszłej mamy.

Zwykle kordocenteza wykonywana jest po skończeniu 18 tygodnia ciąży. Jest to badanie niezwykle skomplikowane i wymaga dużego doświadczenia i precyzji od lekarza szczególnie, gdy łożysko jest umiejscowione na tylnej ścianie.

Kordocentezę można również wykorzystać do dostarczania krwi i leków dla dziecka przez pępowinę.

• Wykonana wcześniej amniopunkcja nie dała jednoznacznego wyniku.
• Badanie USG wykazało nieprawidłowości.
• Istnieje podejrzenie wystąpienia konfliktu serologicznego.
• Są podstawy do badania w kierunku wystąpienia zaburzeń chromosomowych.
• Istnieje podejrzenie wystąpienia infekcji u płodu, w celu stwierdzenia obecności przeciwciał.
• Istnieje podejrzenie anemii u dziecka.

Można wykonać kordocentezę, aby pomóc zdiagnozować którykolwiek z następujących problemów:

• Wady rozwojowe płodu,
• Zakażenie płodu (tj. toksoplazmoza lub różyczka),
• Liczba płytek płodu u matki
• Niedokrwistość płodu,
• Izoimmunizacja.

Ten test różni się od amniopunkcji tym, że nie pozwala na badanie wad cewy nerwowej.

Czy kordocenteza jest niebezpieczna dla płodu

Jak każde inwazyjne badanie prenatalne, również i kordocenteza obarczona jest ryzykiem powikłań. Badania kliniczne podają że kordocenteza to jedno z najtrudniejszych do wykonania badań prenatalnych, a ryzyko powikłań jest dwa razy większe niż przy amniopunkcji.

Wystąpienie powikłań przy wykonywaniu kordocentezy wzrasta, gdy jest wykonywana przed 18-19 tygodniem ciąży oraz gdy łożysko umiejscowione jest na tylnej ścianie.

Kordocenteza – ryzyko i komplikacje

Stosowanie kordocentezy staje się coraz rzadsze, ponieważ inne procedury diagnostyczne stwarzają mniejsze ryzyko wystąpienia śmierci płodu.

Ryzyko wystąpienia komplikacji po badaniu zależy przede wszystkim od tego, jak doświadczony i wykwalifikowany jest lekarz wykonujący badanie oraz z jakiego powodu się je wykonuje.

U około 5-7 kobiet na 1000 dochodzi do krwawienia, skurczów porodowych, odejścia wód płodowych i w efekcie do poronienia bądź zagrażającemu przedwczesnego porodu.

Rozwój krwawienia z nakłucia trwa średnio mniej niż 1 minutę i ustaje. Aby zmniejszyć ryzyko tych powikłań, zaleca się użycie igły o małej średnicy. Krwiak pępowinowy może powstać w miejscu nakłucia, a zwykle nie na płodzie. Zazwyczaj te powikłania powstają na tle skazy krwotocznej.

Powikłania infekcyjne, takie jak zapalenie błon płodowych, są również niezwykle rzadkie, około 1% przypadków i wymagają odpowiedniego leczenia.

Poronienie jest głównym ryzykiem związanym z kordocentezą, występującym 1-2 razy na każde 100 zabiegów.

Inne potencjalne skutki uboczne obejmują:

Do tego może się zdarzyć, że próba krwi nie będzie mogła zostać pobrana wraz z pierwszym nakłuciem i zajdzie konieczność ponownej punkcji. Jeśli kordocenteza wykonywana jest w celu podania leków, to niewykluczone, że trzeba będzie powtórzyć punkcję kilkakrotnie.

Przygotowanie do zabiegu kordocentezy

Zabieg przeprowadzany jest w specjalistycznych ośrodkach medycznych i klinikach wyposażonych w specjalny sprzęt techniczny i doświadczonych specjalistów. Ważnym czynnikiem w profilaktyce powikłań po zabiegu jest ścisłe uwzględnienie wskazań i przeciwwskazań, realizacja zaleceń lekarskich na etapie przygotowawczym i po zabiegu.

Przed zabiegiem kobieta w ciąży powinna wykonać następujące badania:

• ogólne kliniczne badania krwi i moczu;
• rozmazy z kanału szyjki macicy i pochwy na infekcje;
• analizy krwi żylnej pod kątem niebezpiecznych infekcji (RW, HIV, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C).
• EKG z wnioskiem terapeuty;
• USG 3D z dokładnym opisem łożyska i miejsca wyjścia pępowiny.

Jak przebiega badanie kordocenteza

Kordocentezę wykonuje się w znieczuleniu ogólnym poprzez nakłucie długą i cienką igłą powłoki brzusznej, a następnie pobraniu z pępowiny próbki krwi.

Kordocenteza rozpoczyna się od określenia położenia dziecka oraz łożyska za pomocą ultrasonografu. Następnie zostanie określone i zdezynfekowane miejsce wkłucia. Znieczulenie miejscowe w przypadku tego trwającego zaledwie kilka minut badania nie jest zazwyczaj konieczne.

Kolejnym krokiem jest wykonanie nakłucia i pobranie z żyły pępkowej około 2 ml krwi dziecka. Wynik badania otrzymać można zazwyczaj po upływie 1-3 dni.

Kierując się ultradźwiękami, lekarz wprowadzi cienką, wydrążoną igłę przez ścianę brzucha i do macicy. Niewielka ilość krwi z żyły w pępowinie zostanie pobrana do strzykawki, a igła zostanie usunięta.

Musisz leżeć nieruchomo, podczas gdy igła jest wprowadzana i pobierana jest krew. Możesz zauważyć pieczenie, gdy igła wbije się w skórę, a skurcze, gdy igła wejdzie w macicę.

Po wykonaniu nakłucia pępowiny i pobraniu krwi płodu do badań pacjentka pozostaje przez kilka godzin pod stałą obserwacją medyczną na przypadek wystąpienia powikłań.

 

Po badaniu zalecany jest około 30 minutowy odpoczynek w pozycji leżącej i oszczędzanie się w kolejnych dniach. Najlepiej jest w następnym dniu unikać wysiłku fizycznego i uprawiania sportu. Dobrze jest także pójść na zwolnienie lekarskie.

W dzień po pobraniu krwi płodu z żyły pępowinowej odbywa się zazwyczaj wizyta kontrolna. Jeśli po niej nie wystąpią żadne komplikacje, to po tygodniu od badania będzie można znowu uprawiać sport czy podróżować samolotem.

Co daje badanie kordocenteza

Kordocenteza dostarcza materiał do szczegółowych badań, służy przede wszystkim do wykrywania i leczenia chorób krwi, takich jak anemia płodu – mała ilość zdrowych czerwonych krwinek u rozwijającego się dziecka. Krew pobrana w trakcie badania pozwala na określenie prawidłowości zestawu chromosomów (kariotyp), określić grupę krwi dziecka, wykonać morfologię krwi oraz wykryć potencjalne infekcje mogące wystąpić w ciąży.

Najczęściej kordocentezę wykonuje się w celu zbadania anemii u dziecka oraz gdy pomiędzy matką a ojcem dziecka występuje konflikt serologiczny.

Kordocenteza wyniki

Kordocenteza to test diagnostyczny, który z dużą dokładnością wykrywa nieprawidłowości chromosomowe i niektóre zaburzenia krwi. Chociaż prawdopodobieństwo identyfikacji jest wysokie, test ten nie mierzy nasilenia tych zaburzeń. Ten test również nie pomaga w identyfikacji wad cewy nerwowej.

Wyniki analizy chromosomów są zwykle dostępne w ciągu trzech dni zamiast trzech tygodni – jak w przypadku innych badań.

Wynik kordocentezy – może potwierdzić lub wykluczyć możliwość wystąpienia zespołu Downa i innych nieprawidłowości chromosomalnych. Płeć dziecka jest również potwierdzona tym testem. (Proszę wskazać, czy chcesz poznać płeć dziecka!

Anemia sierpowata, rozszczep podniebienia to niektóre z powszechnych nieprawidłowości płodowych, które można wykryć za pomocą analizy wyników kordocentezy.

 

Kordocenteza pozwala na określenie ilości przeciwciał w krwi matki, które powodują niszczenie czerwonych krwinek w krwi dziecka. Jeżeli poziom przeciwciał wzrasta do niebezpiecznych poziomów, lekarz może podjąć decyzję o wykonaniu wewnątrzmacicznej transfuzji krwi u płodu, aby zapobiec występującemu konfliktowi.

---

Zobacz także: Jak wygląda badanie przezierności karkowej u niemowlaka?