Biegunka u niemowlaka – jak ją wyleczyć? Przyczyny i objawy

O biegunce mówi się wtedy, gdy dziecko oddaje powyżej trzech luźnych stolców w ciągu 12 godzin bądź jeden z krwią, ropą lub śluzem. To właśnie wtedy możemy być niemalże pewni, iż nasz bobas złapał biegunkę. Niestety, biegunka u niemowląt wiąże się oczywiście zarówno z bólami, jak i skurczami brzuszka naszej pociechy, przez co może być ona marudna i męcząca dla nas – zatroskanych rodziców. Poza tym, dziecku podczas biegunki często towarzyszą również bóle głowy czy brak apetytu, a nawet nudności oraz wymioty. Podczas takowych objawów mamy do czynienia z biegunką ostrą.

Po czym rozpoznasz biegunkę? – objawy

Wszystko zależy od tego, jak karmisz swojego niemowlaka. Inaczej bowiem rozpoznajemy biegunkę u dzieci pijących mleko mamy, a inaczej u dzieci pijących mleko modyfikowane.

To naturalne, że niemowlę karmiony mlekiem mamy wypróżnia się często (nawet 10 razy w ciągu dnia), a jego kupki są rzadkie, czasem nawet półpłynne. Biegunkę u takiego dziecka rozpoznasz po tym, że niemowlę będzie się jeszcze częściej załatwiać (nawet kilkanaście razy na dobę), a stolce staną się cuchnące i pieniste, czasem zmieszane ze śluzem.

Maluch karmiony mieszanką wypróżnia się rzadziej niż jego karmiony naturalnie rówieśnik, a jego stolce są żółtawe i papkowate o kwaśnym zapachu. Jeśli jednak wystąpi u niego biegunka, to dziecko wypróżnia się zdecydowanie częściej, kilka, a nawet kilkanaście razy na dobę, a jego stolce mają wyraźnie zmienioną konsystencję – płynną lub półpłynną. Możesz zauważyć w nich także niestrawione resztki pokarmu, śluz, a nawet krew.

Co może być przyczyną biegunki u niemowlaka?

Biegunki u niemowląt wywoływane są przez bardzo różne czynniki. Ich przyczyną mogą być:

• infekcja żołądkowo-jelitowa wywołana wirusami (najczęściej rotawirusami), bakteriami lub pasożytami; infekcja o innym podłożu (np. ucha),
• alergia pokarmowa, czyli nadwrażliwość na jakiś składnik diety dziecka (np. gluten, laktozę lub białko mleka krowiego),
• podawanie dziecku nadmiernej ilości owoców i soków owocowych (przede wszystkim z jabłek i gruszek),
• antybiotykoterapia,
• ząbkowanie,
• mukowiscydoza,
• celiakia.

Czy biegunka dziecka może być groźna?

Biegunka to problem, z którym jak najszybciej powinnaś się uporać, ponieważ częste wypróżnianie się (i wymioty, jeśli jej towarzyszą) może szybko doprowadzić do odwodnienia dziecka. Wraz z utratą płynów dziecko traci także cenne elektrolity, niezbędne do prawidłowej pracy m.in serca czy mózgu. Pierwsze sygnały odwodnienia zauważysz sama: zapadnięte ciemiączko i oczodoły, suchy język, płacz bez łez i wiotka, nieelastyczna skóra, rzadsze oddawanie moczu i jego ciemne zabarwienie. Jeśli rozpoznasz nawet tylko jeden z powyższych objawów, natychmiast zgłoś się z dzieckiem do lekarza. Może się okazać, że będzie ono wymagało hospitalizacji i podania kroplówki.

Dlatego w przypadku biegunki czy wymiotów ZAWSZE pamiętaj o regularnym pojeniu dziecka. Podawaj co najmniej 60 ml płynów na godzinę. Jeśli karmisz naturalnie, to częściej przystawiaj dziecko do piersi, a jeśli mieszanką mleka modyfikowanego, to możesz podać dodatkową jej porcję lub uzupełniać płyny przegotowaną wodą czy herbatką (rumiankową, koperkową). Pamiętaj, by ich nie słodzić, ponieważ cukier usprawnia fermentację w jelitach. Jeśli dziecko pije niechętnie, to podawaj napoje częściej, ale w niewielkich ilościach, np. na łyżeczce do herbaty.

Jak leczyć biegunkę u niemowlaka?

To, jak będziesz postępować, gdy u twojego dziecka pojawi się biegunka, w dużej mierze zależeć będzie od jej przyczyny. Najczęściej jednak leczenie biegunki polega na wprowadzeniu pewnych zmian w diecie dziecka, choć zdarza się, że konieczne jest także leczenie farmakologiczne.

W czasie biegunki podawaj dziecku delikatne ubogoresztkowe pokarmy, jak np. banany (nie podawaj innych warzyw i owoców), kleik ryżowy, ziemniaki, makaron, białe pieczywo, tosty pszenne, produkty bogate w białko. Nigdy na własną rękę nie podawaj niemowlęciu leków przeciwbiegunkowych. O tym, jaki lek zastosować powinien zdecydować tylko lekarz.

Pamiętaj też, że w czasie biegunki bardzo szybko dochodzi do podrażnienia skóry pośladków, a stąd już krótka droga do rumienia pieluszkowego (zwanego potocznie odparzeniem). Po każdej kupce zmieniaj pieluchę, dokładnie umyj pupę maluszka, a pośladki grubo posmaruj kremem lub maścią przeciw odparzeniom. Jeśli jednak mimo twoich starań na pośladkach pojawią się zaognione czerwone grudki, to zgłoś się po pomoc do lekarza pediatry. Ten z pewnością zapisze skuteczną maść (z antybiotykiem lub sterydami). Podrażniona skóra nie powinna bowiem mieć kontaktu z bakteriami, znajdującymi się w moczu i kupce maluszka.

Co zrobić, gdy rozwolnienie u niemowlaka utrzymuje się dłuższy czas?

Często zdarza się, iż luźne stolce u dziecka utrzymują się dłużej niż 2 tygodnie.  W tym wypadku mamy do czynienia z biegunką przewlekłą, która wymaga wizyty u lekarza. Tak więc, jeśli wasze dziecko złapało przewlekłą biegunkę, koniecznie zabierzcie je do lekarza, ponieważ jest to poważna sprawa, której nie wolno zaniechać czy też zlekceważyć.

Najczęściej, biegunka ostra dopada niemowlęta, które karmione są sztucznie. Biegunkę u niemowląt najlepiej rozpoznać jest podczas, gdy dziecko oddaje większą ilość stolców w określonym czasie niż zwykle.

Dla kogoś obcego, z zewnątrz, kto nie ma na co dzień styczności z naszą pociechą, może być to zjawisko trudne do stwierdzenia lecz dla zatroskanej matki rozpoznanie biegunki nie powinno stanowić większej trudności, ponieważ ma ona styczność z dzieckiem każdego dnia. Zdąży zatem wyrobić sobie doświadczenie i nabyć wiedzę, ile jej dziecko oddaje stolców w ciągu dnia. Jest to dobra wiadomość, ponieważ bardzo łatwo można określić czy dziecko ma biegunkę.

Jak już wspomnieliśmy, jeśli rozwolnienie u niemowlaka utrzymuje się długo, np. 2 tygodnie czy tez trochę mniej, należy się bezzwłocznie udać do lekarza specjalisty, ponieważ jest to poważna sprawa.

Jak możesz zapobiegać biegunkom?

Nie ma skutecznej metody, dzięki której całkowicie będziesz mogła uniknąć biegunki u twojego dziecka. Możesz jednak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia:

• przestrzegaj zasad higieny w czasie przygotowywania posiłków,
• nie podawaj dziecku produktów, co do których świeżości nie jesteś pewna,
• zawsze myj ręce po wizycie w toalecie i zmianie pieluszki,
• dokładnie myj i wyparzaj butelki do mleka,
• jeśli dziecko musi przyjmować antybiotyk, to podawaj mu także jakiś lek osłonowy (np. Dicoflor, Lacidofil, Trillac),
• rozcieńczaj soki owocowe i nie podawaj ich więcej niż 175 ml dziennie,
• nie pozwól, by osoby chore miały kontakt z dzieckiem.

Zuzanna Nowakowska

Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.