Dieta przy cukrzycy ciążowej – leczenie i przykładowy jadłospis
Cukrzyca to szereg zaburzeń metabolicznych, w których występuje bardzo wysoki poziom cukru we krwi, spowodowany niedoborem insuliny. Nieleczona, prowadzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych, a w szczególności nerek, serca, naczyń krwionośnych, nerwów i wzroku.
Wiele kobiet w ciąży nie zdaje sobie nawet sprawy, że ma zły poziom cukry we krwi. Może to prowadzić do niewłaściwego rozwoju płodu. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie nieprawidłowości, zadbanie o zdrowy styl życia i odpowiednią dietę. Daje to dużą szansę na urodzenie zdrowego dziecka, a choroba zwykle ustępuje po porodzie. Wykrywa się ją poprzez badanie krwi. Leczona nie zagraża ani matce ani dziecku.
Cukrzyca ciążowa to choroba, która ujawnia się podczas ciąży i ustępuje wraz z jej rozwiązaniem. Jest to najczęstsze powikłanie i występuje u 3-5 proc. kobiet oczekujących narodzin dziecka. Może ona powodować uszkodzenia płodu, które prowadzą do poronienia oraz liczne komplikacje w rozwoju dziecka (wystąpienie wad wrodzonych, zespół zaburzeń oddychania, makrosomia – czyli waga noworodka przekraczająca 4 kg). Dlatego bardzo ważne jest to, aby jak najszybciej ją wykryć i rozpocząć leczenie.
Badanie wykrywające cukrzyce ciążową
Badanie identyfikujące cukrzycę powinno być wykonane już na początku ciąży, aby wyeliminować ewentualnie występujące zaburzenia, jak i te niezidentyfikowane przed ciążą. Następne badanie powinno mieć miejsce między 24 a 28 tygodniem ciąży, kiedy ryzyko wystąpienia choroby jest największe. Kobieta ciężarna musi wypić roztwór glukozy, aby po godzinie poddać się badaniu wskazującemu jej poziom we krwi. Po takiej analizie jest jasne, czy mamy do czynienia z cukrzycą ciążową czy nie.
Leczenie cukrzycy ciążowej
Leczenie cukrzycy odgrywa kluczową rolę i dzięki niej organizm kobiety może prawidłowo funkcjonować, a dziecko rozwijać się. Badania dowodzą, że ogromną rolę odgrywa również wysiłek fizyczny i to zarówno w przypadku cukrzycy ciążowej jak i zwykłej. Jeżeli nie ma przeciwwskazań do aktywności, zaleca się wykonywanie umiarkowanych ćwiczeń, minimum pół godziny dziennie. Może to być szybki marsz, specjalne zajęcia dla kobiet w ciąży czy pływanie w basenie.
Przeczytaj także: Gimnastyka i ćwiczenia dla kobiet w ciąży
Ruch ma niezwykle korzystny wpływ na wrażliwość tkanek na insulinę i gospodarkę glukozy w organizmie. Będąc pod kontrolą lekarza, wykonując badania i stosując zalecenia dietetyka, cukrzyca ciążowa nie powinna stanowić zagrożenia dla matki i dziecka. Najważniejsze jest jej szybkie zidentyfikowanie i jak najszybsze leczenie.
Cukrzyca ciążowa co jeść w diecie?
Postępowanie lecznicze w cukrzycy polega przede wszystkim na terapii dietą. Program żywieniowy powinien być skomponowany tak, aby dostarczać składników odżywczych w odpowiedniej ilości i proporcji: około 40-50 proc. energii z węglowodanów, 30 proc. z białka i 10-20 proc. z tłuszczów. Bardzo ważna jest wysoka jakość i świeżość produktów. Węglowodany, głównie złożone, powinny pochodzić z produktów pełnoziarnistych (kasze, płatki, pieczywo), warzyw i owoców bogatych dodatkowo w błonnik, witaminy i sole mineralne.
Zobacz: Oliwki w ciąży – dobroczynny wpływ na rozwój zdrowej ciąży
Źródłem białka powinno być chude mięso (drobiowe, cielęce), ryby morskie oraz warzywa strączkowe w ilości około 1,3 g białka na kg masy ciała kobiety. Tłuszcze – głównie roślinne, takie jak: oleje, oliwy oraz masło.
Jak powinna wyglądać dieta cukrzycy ciążowej?
Kaloryczność diety kobiety ciężarnej z cukrzycą powinna być taka sama jak dla kobiety zdrowej. Zależy ona od masy ciała, wzrostu, aktywności fizycznej oraz wieku i dobrze, gdy wynosi około 35 kcal na kg prawidłowej masy ciała, czyli 1800 – 2400 kcal na dobę.
Bardzo istotną kwestią jest też utrzymywanie wagi i jej prawidłowego wzrostu podczas trwania kolejnych trymestrów ciąży. U ciężarnych z nadwagą zaleca się zastosowanie diety o obniżonej wartości kalorycznej. Należy spożywać jak najwięcej warzyw i znaczne ilości owoców.
Duże owoce ze względu na dużą ilość cukrów prostych, lepiej dzielić na pół i zjadać w odstępie godziny. Nie zaleca się pić soków owocowych, nawet tych niedosładzanych. Wskazane jest natomiast picie dużej ilości wody niegazowanej. Posiłki powinny być regularne, częste i małe, nawet 6-8 posiłków, na przemian większy i mniejszy: śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja i przekąska przed snem. Śniadanie należy zjeść w ciągu pół godziny od przebudzenia. Istotne znaczenie ma ostatni posiłek, spożywany przed pójściem spać, ponieważ zabezpiecza on organizm na całą noc. Powinien składać się głównie z węglowodanów złożonych (około 25 g).
Przykładowy jadłospis diety przy cukrzycy ciążowej:
Śniadanie:
2 kromki pełnoziarnistego chleba posmarowane cienko masłem, kilka plastrów chudego twarogu, sałata, pomidor, kiełki pszenicy, szklanka kakao z mleka 2proc.
II śniadanie:
jogurt z 3 łyżkami muesli z orzechami, świeży owoc np. pomarańcza lub suszone morele
Obiad:
zupa pomidorowa z brązowym ryżem, z dodatkiem śmietany 12 proc., porcja wołowiny lub cielęciny z rusztu, 2 małe ziemniaki w mundurkach z sosem jogurtowo-czosnkowym, buraczki tarte z czerwoną papryką, szklanka soku z aronii.
Podwieczorek:
kilka ciastek owsianych z orzechami i migdałami, jogurt naturalny.
Kolacja:
sałatka warzywna (sałata, rukola, pomidor, fasola czerwona lub gotowana fasolka szparagowa, kukurydza, papryka czerwona, oliwki, sos winegret, prażone pestki dyni lub słonecznika).
Przekąska przed snem:
2 małe kromki pełnoziarnistego chleba, np. z nasionami soi, posmarowane twarożkiem, warzywa, np.: sałata, pomidor i szczypiorek.
Autor:
Małgorzata Gajewczyk
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.