Jakie znieczulenie podczas porodu ? – zobacz rodzaje

W pierwszym okresie porodu ból spowodowany jest skracaniem, rozciąganiem i rozwieraniem się szyjki macicy, rozciąganiem otrzewnej oraz, napinaniem więzadeł macicy.

---

W drugim okresie porodu dodatkowym źródłem bólu jest bezpośredni ucisk główki dziecka na ściany pochwy które stanowią ograniczenie ostatniego odcinka kanału rodnego. Bardzo silny ból może powodować u rodzącej kobiety lęk i stres, któremu towarzyszą : przyśpieszenie i spłycenie oddechu u rodzącej, przyśpieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwi u rodzącej kobiety, większe wydzielanie hormonu o nazwie kortyzol i wydzielanie tzw. amin katecholowych. Wszystkie te czynniki zmniejszają znacznie przepływ krwi między macicą i łożyskiem, co może doprowadzić do groźnego w skutkach niedotlenienia płodu.

Bardzo przydatna jest umiejętność kontrolowania bólu, dlatego warto ją zdobyć w szkole rodzenia, gdzie można nauczyć się między innymi specjalnych technik oddychania, zmniejszających ból. Można również uzgodnić znieczulenie i jego rodzaj z położnikiem, który będzie prowadzić poród. Jeżeli ciężarna zdecyduje się na konkretny rodzaj znieczulenia, powinna skonsultować się zawczasu z lekarzem. Wybór i rodzaj zależy od stanu zdrowia kobiety, oraz wyposażenia sali porodowej.

Rodzaje znieczulenia przy porodzie

Znieczulenie wymaga nieustającej obecności anestezjologa, który musi kontrolować samopoczucie rodzącej i dozować środek znieczulający. Najlepsze środki do znieczulenia porodu spełniają trzy warunki: nie hamują postępu porodu oraz nie działają depresyjnie na układ krążenia i oddychania matki i płodu. Niestety wszystkie środki farmakologiczne przechodzą przez łożysko i wpływają również na płód. Zapobiega temu skutecznie wykonanie znieczulenia sposobem nakłucia części lędźwiowej kręgosłupa i podawania leku bezpośrednio do kanału kręgowego (znieczulenie zewnątorzoponowe).

Znieczulenie dożylne

Główne środki farmakologiczne o działaniu przeciwbólowym stosowane w Polsce to Penitydyna i Ketamina.

Penitydyna obniża napięcie mięśnia macicy i zmniejsza częstotliwość skurczów. Przyspiesza również rozwieranie się ujścia. Niekorzystnym objawami po zastosowaniu tego leku mogą być: nudności, wymioty i senność.
Uwaga! Największe stężenie penitydyny stwierdza się po 2 do 3 godzin po podaniu. Rozwiązanie w tym właśnie okresie może wiązać się z pojawieniem się zaburzeń oddychania u noworodka

Ketamina wyraźnie zmniejsza intensywność odczuwania bólu. Jest także najpopularniejszym środkiem do znieczulania porodu, gdy zachodzi konieczność użycia np. kleszczy. Znieczulenie ketaminą porodu przebiegającego prawidłowo nie wpływa na krążenie krwi między macicą i łożyskiem, skurcze macicy i stan noworodka. Niestety rodząca jeszcze długo po porodzie odczuwa nieprzyjemne działanie tego środka (zawroty głowy, senność, nudności).

Znieczulenie wziewne

Podtlenek azotu jest jedynym środkiem farmakologicznym stosowanym w znieczuleniu wziewnym podczas porodu. Podaje się go razem z tlenem w postaci mieszaniny tych gazów w stosunku 1: 1. Efekt znieczulający pojawia się dopiero po około minucie, dlatego anestezjolog podaje je odpowiednio wcześniej – przed szczytem skurczu. Podtlenek jest bezpieczny dla układu oddechowego dziecka i nie hamuje postępu porodu. Znieczulenie to nie wystarcza jednak, gdy lekarz musi użyć kleszczy, czy ręcznie wydobyć dziecko.

Znieczulenie zewnątrzoponowe ( dolędźwiowe )

Sposób znieczulenia zapobiega przedostaniu się leków używanych do znieczulenia (chloroprokainy, lidokainy, bupiwakainy) przez łożysko do płodu, prawie w stu procentach. Znieczulenie zewnątrzoponowe stosuje się zwykle już w pierwszym okresie porodu, jednak nie wcześniej niż przy 3 -4 centymetrowym rozwarciu szyjki macicy (wcześniejsze podanie leku mogłoby zahamować akcję porodową). By znieczulenie działało w sposób ciągły, anestezjolog nakłuwa skórę, następnie kręgosłup i oponę rdzenia kręgowego na wysokości odcinka lędźwiowego i poprzez nie wprowadza specjalny cewnik, między opony otaczające rdzeń kręgowy. Przez cewnik podawany jest lek, który znosi czucie dolnej połowy ciała kobiety rodzącej (od pasa w dół). Dzięki znieczuleniu nie czuje się bólu porodowego, można jedynie odróżnić skurcz od parcia.

Wady znieczulenia zewnątrzoponowego.

• Zabieg musi być przeprowadzony w szpitalu i nie można go zastosować podczas porodu w domu.
• Nie w każdym szpitalu można otrzymać to znieczulenie o każdej porze.
• Czasem ten typ znieczulenia powoduje wydłużenie porodu
• Wzrasta prawdopodobieństwo przeprowadzenia porodu kleszczowego – z użyciem kleszczy lub próżnociągu położniczgo.
• Do żyły w ramieniu trzeba wprowadzić cewnik, na wypadek spadku ciśnienia krwi i wystąpienia konieczności podania kroplówki.
• Często zakładany jest rodzącej cewnik do pęcherza, gdyż przy tym typie znieczulenia kobiety tracą kontrolę nad procesem oddawania moczu.
• Czasem igła zostaje wprowadzona poza oponę rdzenia kręgowego, w efekcie czego po wyjęciu cewnika następuje wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego, co powoduje bardzo silne bóle głowy.
• Rodząca kobieta ma mniejszy udział w procesie porodu ze względu na ograniczone czucie i możliwości ruchowe. Lekarz lub położna mówią jej, kiedy ma zaczynać przeć, przeprowadzając poród za nią (dla niektórych kobiet to ograniczenie doznań w trakcie porodu jest nie do przyjęcia).

Zalety znieczulenia zewnątrzoponowego.

• Większość kobiet które zdecydowały się a ten typ znieczulenia nie odczuwało żadnych bólów porodowych.
• Brak konieczności walki z bólem pozwala kobiecie zachować jasność umysłu i większą kontrolę nad tym, co się dzieje (ma możliwość dopytania lekarzy o etap porodu, jakie są postępy i co nastąpi za chwilę).
• Nie wywołuje uczucia senności.
• Dzięki cewnikowi wprowadzonemu do żyły w ramieniu jest możliwość kontrolowania ciśnienia krwi.

Przeciwwskazaniem do wykonania tego znieczulenia są zaburzenia krzepnięcia krwi matki oraz zakażenia miejsca nakłucia kręgosłupa. W trakcie znieczulenia może również dochodzić do przejściowego spadku ciśnienia tętniczego u matki.
Niestety nie we wszystkich szpitalach kobiety mogą rodzić w znieczuleniu. Dlatego przed rozwiązaniem trzeba zasięgnąć informacji na temat czy dana placówka medyczna oferuje swoim pacjentkom bezbolesne prowadzenie porodów. Gdy odpowiedź brzmi tak, to można się zastanowić na skorzystaniem z tej oferty, ponieważ ból porodowy należy do jednych z największych odczuwanych przez człowieka.

Uwaga! Niekorzystny wpływ znieczulenia dolędźwiowego: leki wyciszają większość intensywnych sygnałów dochodzących z wnętrza organizmu. O tym, co się dzieje kobieta dowiaduje się od położnika, gdyż nie czuje bóli (ma całkowicie zniesione czucie w dolnej części ciała). Często powoduje to, że rodząca słabiej prze, a lekarz musi zakończyć poród zabiegiem np. : użyć próżniociągu czyli wyciągacza próżniowego lub kleszczy by pomóc dziecku przyjść na świat. Podanie znieczulenia może też wydłużyć poród o kilka godzin.

Inne rodzaje znieczulenia przy porodzie

W niektórych krajach europejskich rodząca może korzystać w czasie porodu ze specjalnej metody elektrostymulacyjnej (TENS), która zmniejsza odczuwanie bólu. Metoda ta polega na przyłożeniu do pleców (wzdłuż kręgosłupa) elektrod. Przekazują one „informację” do układu nerwowego, ” zmuszając” go do produkcji endorfin, naturalnych substancji znieczulających.

---

Polecane artykuły:

• Rodzaj przebieg i etapy prawidłowego porodu
• Połóg i pierwsze dni po porodzie
• Jak rozpoznać skurcze porodowe? – czy to już początek porodu