Praca przy komputerze w ciąży – przepisy, czas pracy i § ustawowe przerwy
Jeśli pracujesz przy komputerze w ciąży, możesz zastanawiać się, czy możesz kontynuować pracę przez cały okres ciąży. Wiele kobiet robi to bez żadnych problemów. Ciąża powoduje wiele zmian w twoim ciele. Twoja zdolność do dalszej pracy zależy od ogólnego stanu zdrowia, zdrowia nienarodzonego dziecka i rodzaju wykonywanej pracy. Przeczytaj więcej o pracy ciężarnej z wykorzystaniem komputera.
Ciąża a praca przy komputerze
Ogólnie przebywanie w pobliżu komputerów jest bezpieczne w czasie ciąży. Badania nie wykazały, że kontakt z komputerem jest szkodliwy dla kobiet w ciąży. Komputery w tym telefony komórkowe czy nawet mikrofale wytwarzają promieniowanie niejonizujące, które różni się od promieniowania jonizującego wytwarzanego przez promieniowanie rentgenowskie! Ilość emitowanego przez komputer promieniowania niejonizującego jest zbyt niska, aby zaszkodzić rozwijającemu się dziecku.
Chociaż sam komputer nie jest szkodliwy, siedzenie przed nim przez wiele godzin w pracy może być. Zmiany w poziomie hormonów i postawie siedzącej mamy mogą powodować ból pleców, szyi i ramion, należy zdawać sobie sprawę także z możliwości występowania przemęczenia oczu. Poza tym siedzenie przez długi czas nie jest dobre dla krążenia krwi, które już znacznie zwolniło w czasie ciąży.
Aby utrzymać krew – i resztę – w ruchu, dobrym pomysłem jest wstawanie mniej więcej co godzinę i spacerowanie.
Prawa pracy
Z obowiązku świadczenia pracy na czas niezbędny będzie również zwolniona kobieta w ciąży pracująca w miejscu w którym występuje stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne, ewentualnie pracodawca zobowiązany jest na przeniesienie pracownicy do innej pracy, gdzie nie występują takie zagrożenia (szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w wykazie prac zabronionych kobietom, na stronie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy).
Pracodawca powinien tak dostosować warunki pracy, aby nie były ona zagrażające dla zdrowia ciężarnej, albo tak ograniczyć czas trwania pracy, aby wyeliminować ewentualne zagrożenia. To samo dotyczy kobiet po porodzie, które karmią piersią.
Jeżeli przyszła mama do tej pory często pracowała poza siedzibą firmy, w okresie ciąży nie może być delegowana poza stałe miejsce pracy bez jej zgody oraz nie może być zatrudniona w systemie przerywanego czasu pracy. Ponadto praca w ciąży bezwzględnie nie może być wykonywana w godzinach nadliczbowych, nawet jeśli zgodę wyrazi ciężarna.
Kobieta spodziewająca się dziecka ma również prawo do zwolnień od pracy na zlecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzane poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu, zachowuje ona prawo do wynagrodzenia. Jeżeli kobieta przebywa na zwolnieniu lekarskim w związku z przebiegiem ciąży, otrzymuje 100% wynagrodzenia.
Swoje prawa mają również kobiety karmiące piersią. Nie mogą one pracować w miejscu, gdzie istnieje stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub czynniki niebezpieczne.
Przepisy prawne dotyczące pracy przy komputerze w ciąży.
Chociaż przepisy prawne nie mówią wprost o ograniczeniu czasu pracy przy komputerze w ciąży, zawierają ogólne zasady dotyczące bezpieczeństwa pracy, które obejmują również tę kwestię. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy mówi, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom warunki pracy zgodne z zasadami ergonomii. Oznacza to między innymi dostosowanie stanowiska pracy do indywidualnych potrzeb pracownika, w tym kobiety w ciąży.
W praktyce oznacza to, że pracodawca powinien umożliwić przyszłej mamie regularne przerwy, które pozwolą na odprężenie i zmniejszą ryzyko dolegliwości związanych z długotrwałym siedzeniem. Przepisy nakazują również dostosowanie stanowiska pracy do wymogów ergonomii, co obejmuje między innymi wysokość krzesła i monitora, jak również zapewnienie odpowiedniej ilości światła.
Kolejnym aspektem, o którym mówią przepisy, jest obowiązek przestrzegania zasad BHP. Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, które obejmuje również kwestie związane z pracą przy komputerze. Przyszła mama powinna być zatem poinformowana o możliwych zagrożeniach i sposobach ich unikania.
Czas pracy w ciąży przy komputerze
Kobieta w ciąży pracując przy komputerze, bez względu na stopień jej zaawansowania, nie może spędzać maksymalnie więcej niż cztery godziny dziennie przed ekranem komputera. Nie jest to wskazówka, którą pracodawca może respektować lub nie, lecz ustalenie, do którego bezwzględnie musi się zastosować. Podstawę prawną stanowi Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (stanowi tak art. 176 § 1 kodeksu pracy).
W sytuacji, gdy ograniczenie czasu pracy przy komputerze nie jest możliwe, pracodawca ma obowiązek przenieść cię na inne stanowisko uwzględniając skrócony czas pracy w ciąży. Gdy ze zmianą obowiązków wiąże się niższa pensja, wówczas należy ci się dodatek wyrównawczy. Wszelkie odstępstwa od rozporządzenia powinnaś zgłaszać do Państwowej Inspekcji Pracy.
Czas pracy kobiety w ciąży przy komputerze powinien wynosić 6 godzin i 40 minut na dobę! Jest to czas pracy uwzględniający ustawowe przerwy.
Ile przerwy w pracy przy komputerze dla ciężarnej?
Nawet jeśli przygotujesz stanowisko pracy zgodnie z wytycznymi, nie oznacza to, że możesz pracować non stop bez szkody dla zdrowia. Niezbędne są przerwy, w czasie których rozciągniesz mięśnie i stawy, przejdziesz się po biurze, nawet po to by wyglądnąć przez okno.
Praca w ciąży przed monitorem ekranowym
W łącznym czasie przekraczającym 8 godzin na dobę, przy czym czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut, po którym to czasie powinna nastąpić co najmniej 10-minutowa przerwa, wliczoną do czasu pracy.
Rozluźniające ćwiczenia możesz wykonywać także podczas pracy. Od czasu do czasu wykonaj okrężne ruchy nadgarstkami i stopami. Aby odprężyć napięte mięśnie szyi, popatrz raz w jedną stronę, raz w drugą, równocześnie krążąc ramionami.
Sposoby minimalizowania ryzyka związanego z pracą przy komputerze w ciąży.
Aby minimalizować ryzyko związane z pracą przy komputerze, przyszłe matki powinny zwracać uwagę na właściwą postawę ciała. Ustawienie monitora na wysokości oczu oraz korzystanie z podpórki pod plecy może znacząco zmniejszyć obciążenie kręgosłupa. Dodatkowo, wybierając krzesło z możliwością regulacji, kobieta w ciąży może dostosować miejsce pracy do swoich indywidualnych potrzeb, co przyczynia się do komfortu i zdrowia.
Organizacja czasu pracy jest kolejnym kluczowym elementem ochrony zdrowia kobiety ciężarnej pracującej przy komputerze. Planowanie zadań w taki sposób, aby pozwalały na częste zmiany aktywności, może zapobiegać przeciążeniu i zmęczeniu. Co więcej, stosowanie technik relaksacyjnych, takich jak ćwiczenia oddechowe czy krótkie medytacje w czasie przerw, może skutecznie obniżać poziom stresu i poprawiać ogólną kondycję.
Przygotowanie stanowiska pracy przy komputerze dla kobiety w ciąży
Odpowiednie przygotowanie miejsca pracy jest ważne nie tylko wtedy, gdy spodziewasz się dziecka. W ciąży jednak mogą się nasilać dolegliwości, które do tej pory nie dawały ci się we znaki. Wzrastające obciążenie kręgosłupa sprawi, że zaczniesz odczuwać bóle i sztywność. Z kolei utrudnione krążenie może prowadzić do częstszych obrzęków w obrębie nóg i pojawienia się sinych naczynek lub nawet żylaków. Dlatego właśnie w ciąży należy szczególnie zadbać o ergonomię miejsca pracy. Na co zwrócić uwagę?
Krzesło powinno umożliwiać obrót o 360 stopni i regulację wysokości siedziska, a oparcie musi być tak wyprofilowane, aby podpierało lędźwiowy odcinek kręgosłupa. Jeśli oparcie jest proste, warto poszukać specjalnej poduszki lędźwiowej, którą mocuje się do krzesła za pomocą pasków. Nadgarstki nie mogą „wisieć” w powietrzu, a przedramiona i ramiona powinny tworzyć kąt prosty. Aby uniknąć zespołu cieśni nadgarstka, warto nabyć żelowe podkładki.
Nie zakładaj nogi na nogę! Jeśli czujesz, że jest ci niewygodnie, być może komfort poprawi podnóżek. Zwróć uwagę na to, czy monitor ustawiony jest w odległości ok. 50 cm od oczu. To jednak nie wystarczy: aby oczy nie wysilały się w czasie pracy, powinnaś patrzeć lekko w dół. Takie ułożenie monitora, które wymusza spoglądanie w górę, powoduje nienaturalne napięcie mięśni gałek ocznych.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.