Ruchy dziecka w ciąży – kiedy występują pierwsze i co oznaczają słabe i intensywne?
Pierwsze ruchy dziecka w ciąży to na ogół bardzo wzruszający moment. To także ewidentny dowód na to, że brzuchu mamy ktoś mieszka. Kiedy można się spodziewać pierwszych kopnięć?
Kiedy czuć pierwsze ruchy dziecka?
W rzeczywistości dziecko zaczyna być aktywne już na samym początku ciąży, ok. 8. tygodnia. Już 3. miesiąc ciąży to czas bardzo zwiększonej aktywności – dziecko „tańczy” zawieszone w płynie worka owodniowego, kołysze biodrami, obraca stopą, chwyta za stopy, zgina łokcie, marszczy brwi, drapie się, robi grymasy, otwiera i zamyka usta. Ruchliwość dziecka jest w tym czasie bardzo duża. Musi minąć jednak jeszcze trochę czasu, zanim mama się o tym przekona.
To, kiedy pojawią się pierwsze ruchy dziecka, jest bardzo indywidualną sprawą. Na ogół pojawiają się one na przełomie czwartego i piątego miesiąca ciąży. Kobiety, które mają już dzieci, w kolejnej ciąży szybciej zaczynają je odczuwać (możliwe, że już nawet ok. 13–16. bądź ok. 18. tygodnia). Z kolei pierworódki najczęściej zauważają pierwsze kopnięcia w piątym miesiącu ciąży, ok. 20. tygodnia. Szybciej i intensywniej mogą też odczuwać ruchy dziecka kobiety o drobnej budowie.
Jak rozpoznać pierwsze ruchy dziecka?
Pierwsze ruchy dziecka są bardzo subtelne. Kobiety opisują je jako szturchnięcia, bąbelki, bulgotanie, trzepotanie skrzydeł, delikatne muśnięcia, tak jakby coś przepłynęło im po brzuchu. Łatwo pomylić też pierwsze ruchy dziecka z pracą jelit.
W miarę jak maluch rośnie, zmienia się charakter jego ruchów. Z czasem, już w 7. miesiącu ciąży, kopnięcia przybierają na sile. Wzrasta ich intensywność i częstotliwość. Potrafią być tak silne, że aż wybudzają mamę ze snu. Nic dziwnego – maluch fika koziołki, kopie nóżkami, obraca, się, chwyta za pępowinę, przeciąga się, wypycha kolana. Pod koniec ciąży dziecko ma już tak mało miejsca w brzuchu, że jego ruchy mogą być nawet widoczne, a brzuszek może delikatnie falować. W macicy robi się coraz ciaśniej, a kończyny dziecka są dłuższe i silniejsze. Z tego powodu ruchy dziecka mogą być też rzadsze.
Ruchy dziecka dobrze czuć zwłaszcza w czasie odpoczynku lub tuż przed snem. Kiedy mama chce się zrelaksować, maluszek zaczyna harcować. – W momencie gdy mama się nie rusza, dziecko samo będzie chciało się stymulować i będzie bardziej aktywne. Gdy mama jest w pozycji typowo spoczynkowej, maluchowi brakuje bodźca. Natomiast gdy mama jest aktywna, nieraz nie będzie odczuwać ruchów dziecka aż tak wyraźnie, bo będzie zaabsorbowana innymi sprawami.
Według badań, dziecko najczęściej porusza się właśnie między godziną 20.00 a 8.00 rano. Za dnia aktywność mamy kołysze malucha do snu. Mama może też odczuwać ruchy, gdy dziecko ma czkawkę. Będą to krótkie, regularne podskoki.
Jak często powinno się odczuwać ruchy dziecka i kiedy je liczyć?
Praktycznie odkąd tylko mama zacznie odczuwać ruchy dziecka, rozpoczyna się ich obserwacja. Mama zna normalną aktywność dziecka i jest bardziej wyczulona na zmiany w jego zachowaniu. Nie ma ściśle określonych reguł, jak często smyk powinien się poruszać. Każdy maluszek jest inny, dlatego nie warto porównywać swoich doświadczeń do tego, co zauważają inne kobiety. Przyjmuje się, że od trzeciego trymestru można zacząć liczyć ruchy dziecka.
Liczenie ruchów jest jednym ze wskaźników dobrostanu. Jeżeli je liczymy i wiemy, że w ciągu godziny jest ich ok. dziecięciu, to wiemy, że maluch jest normalnie aktywny. Trzeba jednak pamiętać o indywidualnym podejściu do każdego dziecka. Dwoje dzieci tej samej mamy może zachowywać się skrajnie różnie. Mogą mieć różne temperamenty.
Jeżeli niepokoi nas mniejsza aktywność dziecka, najczęściej sprawdza się, ile ruchów wykonał maluszek w ciągu jednej godziny. Przyjmuje się, że powinno być ich ok. dziesięciu (każdy ruch, przekręcenie, kopnięcie). Aby zachęcić smyka do aktywności, można wypróbować też prostych sposobów. Wystarczy zjeść coś słodkiego, a pod wpływem glukozy maluszek zacznie się poruszać. – Inna, mniej przyjazna dla dziecka metoda, to połknięcie kostki lodu lub wypicie pół szklanki zimnej wody. Dziecko z reguły zaczyna się przed tym bodźcem bronić i uaktywniać.
Niepokojące ruchy dziecka w ciąży
Jeżeli w ciągu godziny odczujemy mniej niż 4 ruchy, lepiej to skontrolować. Tym, co na pewno powinno zaniepokoić mamę, jest nagła zmiana charakteru ruchów dziecka albo ich całkowity zanik.
Mamy znają aktywność swoich dzieci. Jeżeli jednak w danym dniu dziecko zachowuje się inaczej (jego ruchy są bardzo intensywne lub zdecydowanie słabsze, rzadsze), to nigdy nie zaszkodzi, aby to skontrolować. Jeżeli zmienia się zachowanie naszego dziecka – do tej pory było mało aktywne, a nagle zaczyna się intensywnie ruszać, to jest powód do zaniepokojenia. W momencie gdy dziecko odczuwa dyskomfort, będzie się broniło i będzie bardzo aktywne.
Zdaniem położnej warto skontrolować sytuację, nawet gdy mama odczuwa niczym nieuzasadniony, wewnętrzny niepokój, intuicyjny lęk. – Niejednokrotnie jest tak, że odczuwamy pewien niepokój, choć nie potrafimy tego nazwać. Jest to wystarczający powód, by zjawić się u położnej i posłuchać tętna.
Co oznaczają ruchy dziecka w ciąży?
Ruchy dziecka to wyraźny sygnał, którym zaznacza swoją obecność. To również okazja do tego, by stwarzać między rodzicami a rosnącym maluchem jeszcze większą więź. W odpowiedzi na kopnięcia można przyłożyć do brzuszka dłoń, pogłaskać go, powiedzieć coś. Już pod koniec pierwszego trymestru maluch zaczyna reagować na bodźce pochodzące z zewnątrz i w momencie, gdy mama przykłada dłoń do brzucha, maleństwo zbliża się do jego ścianki i odczuwa ciepło matczynej dłoni. To również okazja do nawiązania kontaktu z maluchem dla taty, choć często bywa tak, że gdy tylko mama zawoła go, by poczuł ruchy dziecka, te na chwilę ustają. Jednego można się spodziewać – pytanie „Czy już kopie?” może być jednym z najczęściej słyszanych na pewnym etapie ciąży i na pewno nie zabraknie osób, które będą chciały się o tym przekonać.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.