Skurcze łydek w ciąży – przyczyny i zapobieganie
Skurcze łydek w ciąży to nie rzadkość. Doświadcza ich prawie 15% kobiet w ciąży. Są one szczególnie uciążliwe, gdyż występują najczęściej w nocy i zabierają Ci cenne chwile snu. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są przyczyny i jak radzić sobie ze skurczami łydek w ciąży.
Skurcze łydek to przejściowa, nieprawidłowa czynność nerwów, która jest objawem towarzyszącym ciąży przede wszystkim w drugiej jej połowie. Zdarza się, że przytrafiają się one regularnie i w większości przypadków nocami. Do tej pory nie ma jednoznacznego wyjaśnienia, dlaczego się tak dzieje i dlaczego ten problem dotyczy najczęściej tylko tej partii mięśni.
Najprawdopodobniej odpowiedzialne za nie są nadmiar fosforu i niedobór wapnia w organizmie, czyli związane są one z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej, które typowe są dla okresu ciąży.
Najczęściej pojawiają się one nocą, zwłaszcza w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Kiedy złapie cię taki skurcz, musisz wyprostować nogę i wygiąć palce stóp ku górze.
Zobacz: Jakie korzyści niesie za sobą siedzenie po turecku w ciąży ?
Skąd się biorą skurcze łydek w ciąży?
Skurcze łydek mogą mieć w ciąży najróżniejsze przyczyny. Zazwyczaj jest to jednak efekt współdziałania przemiany pierwiastków w organizmie i funkcji układu nerwowego. Do prawidłowego działania nerwów niezbędne są niektóre minerały, które umożliwiają przekazywanie sygnałów do mięśni, które reagują odpowiednio napięciem bądź rozluźnieniem. Niedobór pierwiastków i zaburzona gospodarka elektrolitowa to najczęstsze przyczyny.
W czasie ciąży dochodzi często do zaburzeń równowagi gospodarki wodnej i elektrolitowej. Poprzez wzmożone pocenie się, a także częste oddawanie moczu dochodzi do wydalenia z organizmu nie tylko wody, ale także cennych minerałów. W pierwszej linii dotyczy to magnezu. Jako że ten pierwiastek odpowiedzialny jest za rozluźnienie mięśni, jego niedobór w organizmie w bardzo wielu przypadkach wywołuje bolesne skurcze łydek.
Inne przyczyny skurczu łydek to między innymi:
- Przeciążenie mięśni: mięśnie łydek mogą ulec nadwyrężeniu nie tylko w czasie uprawiania sportu. Również długi marsz bądź przebywanie w pozycji stojącej jak również chodzenie w zbyt wysokich bądź za ciasnych butach może prowadzić do długotrwałego napięcia mięśni. Napięcia te rozładowują się zazwyczaj podczas nocnego odpoczynku. Niedostateczna aktywność mięśni może mieć takie same skutki. Długie siedzenie bądź unikanie aktywności fizycznej może powodować skracanie mięśni, co może w przypadku obciążenia prowadzić do nadwyrężenia.
- Niedokrwienie: Jeżeli mięśnie nie będą dostatecznie ukrwione, może się zdarzyć, że nie dotrze do nich odpowiednia ilość niezbędnych minerałów. Problemy z ukrwieniem mogą być częściowo spowodowane niewystarczającą ilością dostarczonych organizmowi płynów. Również brak ruchu to jedna z przyczyn problemów z ukrwieniem.
- Przyciśnięty nerw: w czasie ciąży znacznie powiększa się macica. To także może być przyczyną skurczów łydek w ciąży, gdyż powiększony narząd może uciskać nerw, co spowoduje zaburzenia w przekazie sygnałów do mięśni.
- Niekorzystna pozycja do spania: również niepoprawna pozycja podczas snu może wywoływać nocne skurcze łydek w ciąży. Gdy Twoje stopy tkwią przez większość nocy mocno owinięte w kołdrę może to skutkować bolesnym skurczem.
Aby zapobiegać skurczom łydek w ciąży
Aby zapobiec skurczom łydek w perspektywie długiterminowej, warto podjąć następujące działania:
- Poprawić ukrwienie: spacery, taniec czy jazda na rowerze – aktywność fizyczna czyni cuda, między innymi poprawiając ukrwienie mięśni. Ważne przy tym są także chwile relaksu, aby Twój organizm mógł się odprężyć. Połóż w tym celu stopy nieco wyżej, aby je trochę odciążyć. Ciepły koc lub skarpetki pomagają utrzymać dobre ukrwienie w chwilach odpoczynku. Ukrwienie może także efektywnie poprawić zmienny prysznic bądź masaże (olejkami z lawendy czy rumianku), które dodatkowo zrelaksują Twoje mięśnie łydek. Jeżeli chcesz zapewnić sobie prawidłowe ukrwienie, unikaj także zakładania nogi na nogę podczas siedzenia.
- Ćwiczenia rozciągające: regularne rozciąganie wzmocni mięśnie podudzia i łydki i w ten sposób pomoże uchronić Cię przed skurczami łydek w ciąży. Jako godne polecenia są tu wykroki i pochylenia do przodu. Delikatne wykroki najlepiej wykonywać przed pójściem spać. Zrób jedną nogą krok do przodu i zegnij kolano znajdujące się z przodu. Druga noga z tyłu z piętą przylegającą do podłogi. Przesuń ciężar ciała na „przednią nogę”. Wytrzymaj w takiej pozycji kilka sekund i zmień nogę. Jeżeli masz problemy z utrzymaniem równowagi, możesz ręce oprzeć o ścianę. Skłony do przodu wykonywać możesz stając ze złączonymi stopami i wyprostowanymi kolanami. Pochylaj się do momentu, aż poczujesz ciągnięcie w łydkach. Wytrzymaj w tej pozycji kilka sekund, a następnie powróć do pozycji wyjściowej. Powtórz ćwiczenie kilka razy.
- Dostarczenie odpowiedniej ilości minerałów: w ten sposób można zapobiec skurczom łydek długoterminowo. Przede wszystkim magnez odgrywa tu znaczącą rolę. Niewielkie niedobory mogą zostać łatwo zniwelowane przez spożywanie produktów bogatych w magnez. Nie zapominaj także o wystarczającej ilości płynów, które pomogą rozprowadzić ten pierwiastek do miejsc docelowych w organizmie. W przypadku większych niedoborów lekarz może zalecić Ci preparaty do suplementacji.
Postępowanie w ostrych stanach
Jeżeli mimo działań zapobiegawczych dojdzie do skurczu, należy działać szybko, aby sobie pomóc. Bowiem skurcze łydek z reguły nie przechodzą same. Mięśnie muszą zostać rozciągnięte, aby napięcie ustąpiło.
Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, które przynoszą ulgę, gdy będą dręczyć Cię nocne skurcze łydek:
- Gdy złapie Cię skurcz: obejmij rękami stopę i naciągaj palce u nóg przy wyprostowanym kolanie w kierunku piszczeli. To powinno przynieść ulgę. Jeśli nie dasz rady chwycić palców u nogi rękami możesz przylgnąć stopą do ściany będąc w pozycji leżącej, aby osiągnąć ten sam efekt. Trzecią możliwością w razie skurczu jest powolny wykrok, który możesz także zastosować w celu zapobiegania skurczom.
- Chodzenie: przy wystąpieniu skurczu można również spróbować go „rozchodzić”. Przełóż najpierw ostrożnie ciężar ciała na bolącą nogę zacznij powolny spacer po pokoju. Zwróć przy tym uwagę na to, aby prawidłowo stawiać stopę i w pełni ją obciążać, aby osiągnąć pożądany efekt rozciągania.
- Masaże: możesz także spróbować rozmasować skurcz. W tym celu wykonuj ruchy otwartą dłonią od pięty w kierunku kolan, a więc od dołu do góry po stronie łydki. W ten sposób „ręcznie” rozluźnisz mięśnie i skurcz zniknie bez śladu.
Dobrze jest także po skurczu wymasować łydkę, aby uniknąć zakwasów następnego dnia.
Skurcze łydek w ciąży to nie błahostka
Skurcze łydek w ciąży są z reguły łatwe do pokonania. Nie powinnaś jednak ich bagatelizować, gdyż w ten sposób Twój organizm może wysyłać Ci sygnały o poważniejszych problemach. Skurcze łydek są z reguły jedynie symptomem, który jeśli powtarza się częściej powinien być niezwłocznie skonsultowany z lekarzem.
W przypadku, gdyby skurcze spowodowane były niedoborem magnezu, który nie zostałby odpowiednio wcześnie rozpoznany, to może się zdarzyć, że skurcze nie ominą także macicy, co może wywołać przedwczesne bóle porodowe, a nawet przedwczesny poród. Jeżeli skurcze dotyczą stale tylko jednej nogi, która jest dodatkowo zaczerwieniona bądź opuchnięta, to może być to objaw zapalenia żył lub trombozy. Skonsultuj wtedy te dolegliwości z lekarzem, aby można było szybko podjąć leczenie.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.