Zawód elektryk – jak wygląda i czy jest trudny?
Profesja elektryka kojarzona jest głównie z montażem i konserwacją instalacji elektrycznych, jednak obejmuje ona szereg innych usług i czynności. Specjalista pracujący w tym zawodzie musi posiadać wiele specyficznych umiejętności, a także rozległą wiedzę techniczną. O kompetencjach elektryka w dużym stopniu decyduje wykształcenie, a w jeszcze większym odpowiednia praktyka zawodowa.
Elektryk – kto to jest?
Zawód elektryka wykonuje osoba, która świadczy usługi związane z obsługą, naprawą, montażem, konserwacją oraz pomiarami elektrycznymi instalacji i urządzeń elektrycznych. W profesji tej wyróżnić można liczne specjalizacje, które determinują rodzaj prowadzonej działalności. W zależności od specyfiki obsługiwanej instalacji elektrycy mogą być np. przemysłowi, budowlani czy mieszkaniowi, a każdy z nich posiada nieco inaczej ukierunkowaną wiedzą oraz indywidualne umiejętności. Stanowisko zajmowane przez danego fachowca zależy przede wszystkim od warunków, w jakich pracuje. Na budowie elektrycy zajmują się układaniem nowych instalacji, podczas gdy w pogotowiu elektrycznym ich głównym zadaniem jest usuwanie awarii. Specjaliści odpowiedzialni za sieć elektryczną w konkretnych zakładach pracy działają zwykle na terenie jednej placówki, a fachowcy związani z usługami elektrycznymi nierzadko prowadzą własne firmy i warsztaty.
Na co dzień najczęściej spotkać można elektryka obsługującego standardowe instalacje mieszkaniowe. Taki specjalista zajmuje się m.in. montowaniem gniazdek elektrycznych, naprawą instalacji, wymianą tablic bezpiecznikowych czy usuwaniem wszelkiego rodzaju awarii, jednak nierzadko zakres jego umiejętności jest dużo większy. Wielu cenionych w branży elektryków zdobyło swoje doświadczenie w dużych zakładach energetycznych, zakładach przemysłowych oraz elektrociepłowniach, gdzie spektrum realizowanych prac jest znacznie bardziej szerokie. W praktyce taki fachowiec może świadczyć usługi wymagające większej odpowiedzialności, jak np. pomiary elektryczne domów, mieszkań, obiektów przemysłowych czy placówek oświatowych. Praktyczne doświadczenie pozwala elektrykom dbać o bezpieczeństwo obsługi instalacji elektrycznych, a także świadczyć fachowe doradztwo oraz edukować swoich klientów na temat eksploatacji w danym zakresie.
Co powinien umieć dobry elektryk ?
W zależności od wykształcenia zakres kompetencji posiadanych przez elektryków może nieco się różnić. Większość fachowców potrafi wymienić gniazdko elektryczne czy tablicę bezpiecznikową, a także naprawić instalację elektryczną. Specjaliści w tej dziedzinie wykazują się umiejętnością podłączania płyt indukcyjnych i rozdzielnic budowlanych, jak również przenoszenia, montażu i podłączania liczników oraz podliczników. Dobry elektryk jest w stanie zapewnić pomoc w załatwianiu różnych formalności z zakładem elektrycznym, a także wykonać podstawowe pomiary elektryczne oraz prawidłowo je zinterpretować. Do umiejętności dobrego elektryka należy wykonywanie instalacji i sieci elektrycznych, a także instalowanie i uruchamianie urządzeń oraz maszyn elektrycznych. Osoba pracująca w tym zawodzie powinna prawidłowo wykonywać okresowe przeglądy elektryczne, jak również zajmować się konserwacją i naprawą instalacji, urządzeń i maszyn oraz linii kablowych. Do umiejętności posiadanych przez dobrego elektryka zalicza się też dokonywane trafnych ocen stanu technicznego. Solidny fachowiec powinien umieć znaleźć przyczynę awarii instalacji elektrycznej, a także podjąć się jej naprawy.
W przypadku elektryków spełniających funkcje montera i konserwatora sieci elektrycznych niezbędną umiejętnością jest układanie kabli i podłączanie urządzeń elektrycznych – np. ogrzewania czy oświetlenia. Specjalista powinien też świadomie czuwać nad ich prawidłową pracą. Zbliżony zakres obowiązków dotyczy elektryków zajmujących się instalatorstwem elektrycznym, którzy zwykle świadczą usługi przy pracach wykończeniowych na budowie. Elektrycy często zajmują się również usługami konserwacyjnymi sprzętu gospodarstwa domowego, naprawą uszkodzonych elementów rozdzielni energii elektrycznej czy przezwajaniem silników. W przypadku fachowców posiadających wyższe wykształcenie inżynierskie, zakres umiejętności elektryka obejmuje taż nadzór nad procesem wytwarzania i przesyłania energii elektrycznych. Taki specjalista może nadzorować pracę urządzeń elektrycznych znajdujących się w podległym zakładzie pracy, prowadzić dokumentację techniczną czy projektować zupełnie nowe instalacje i sieci elektryczne.
Czy wystarczy samo wykształcenie ?
Aby wypełniać zawód elektryka, należy ukończyć technikum lub szkołę zawodową. Można też zrobić kwalifikacyjny kurs zawodowy, który uprawnia do świadczenia większości podstawowych usług. Dobrym rozwiązaniem jest kontynuowanie nauki na studiach inżynierskich, które zapewniają większe możliwości zatrudnienia oraz wyższe zarobki. Uprawnienia zdobyć można również w ośrodkach egzaminacyjnych powołanych przez Urząd Regulacji Energetyki. Dopiero uzyskanie kwalifikacji poprzez pozytywne zdanie egzaminu przed państwową komisją kwalifikacyjną upoważnia elektryka do pracy przy urządzeniach elektrycznych. Bardzo przydatne jest prawo jazdy kategorii B, ze względu na możliwość pracy w terenie.
Wykształcenie daje solidne podstawy do wykonywania pracy elektryka, jednak kluczowe znaczenie ma zdobycie odpowiedniego doświadczenia. Praktyka pod okiem wyspecjalizowanych fachowców sprzyja rozwijaniu umiejętności przewidywania, myślenia analitycznego oraz bezpiecznego i rozsądnego podejścia do wykonywania zawodu. Usługi związane z wymianą tablicy bezpiecznikowej czy naprawą instalacji najlepiej wykonywać pod okiem doświadczonego elektryka, który umiejętnie poprowadzi początkującego fachowca przez wszystkie etapy prac. Przekazywanie wiedzy w sposób praktyczny ma szczególne znaczenie w przypadku wykonywania pomiarów elektrycznych, będących czynnością wyjątkowo odpowiedzialną. Instalacje sprawdzane są pod kątem użytkujących je osób, co dla elektryka stanowi podstawę do późniejszej pracy w samodzielnym zakresie.
Jak wygląda zawód elektryka w praktyce?
Praktyka jest najważniejszą częścią zawodu elektryka. Jej podstawę stanowi zarówno nauka pod okien starszych stażem fachowców, jak i samodzielna realizacja prac. Samokształcenie często wiąże się z popełnianiem wielu błędów, a także wymaga więcej czasu niż współpraca z doświadczonymi kolegami. Rozwiązanie to pozwala jednak na najlepsze zgłębienie specyfiki zawodu elektryka, umożliwiając jednocześnie wykształcenie umiejętności w konkretnej specjalizacji. Obecnie fachowcy najczęściej poświęcają się pracom montażowym i konserwacyjnym sieci elektrycznych, a także usługom z dziedziny elektroinstalacji.
Niezależnie od rodzaju wykonywanych czynności, elektryk może być narażony w swojej pracy na różne czynniki zewnętrzne – niskie temperatury, zanieczyszczenia powietrza czy hałas. W praktyce zawód ten wiąże się z także dużą odpowiedzialnością za bezpieczeństwo osób, które korzystają z sieci energetycznej lub nadzorowanych urządzeń. Elektrycy muszą zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie wiąże się z obcowaniem z uszkodzeniami instalacjami elektrycznymi. W swojej pracy niejednokrotnie spotykają się z wypadkami na mieniu i ludziach, które powstają na skutek zaniedbań lub niewiedzy użytkowników. Elektryk musi dbać o bezpieczeństwo swoje i klientów podczas wykonywania poszczególnych usług, a także uświadamiać użytkowników na temat późniejszej eksploatacji instalacji lub urządzeń elektrycznych.
Kilka słów tytułem zakończenia
Wysokiej klasy elektryk ceniony jest za dobry słuch i wzrok, a także zdolność do koncentracji i podzielności uwagi. Nie bez znaczenia pozostają kompleksowe umiejętności techniczne, włącznie z talentem matematycznym. W pracy elektryka przydaje się również myślenie twórcze, ze względu na konieczność obcowania z nierzadko skomplikowanymi systemami oraz instalacjami. Zawód ten wiąże się ponadto z pewnymi wymaganiami fizycznymi, którym w zależności od rodzaju wykonywanych czynności należy sprostać. Najczęściej elektrycy posiadają dobrą sprawność fizyczną, jednak na stanowiskach związanych z projektowaniem instalacji mogą pracować nawet osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich.
Zawód elektryka znajduje się obecnie w grupie tzw. zawodów deficytowych. W praktyce oznacza to, że kandydatów zdolnych i gotowych do podjęcia pracy w tym fachu jest znacznie mniej, niż faktycznych ofert pracy. Ze względu na ogromne zapotrzebowanie rynkowe na elektryków, stawki dla tych fachowców są coraz wyższe. Specjaliści w tej dziedzinie muszą szczególną uwagę przykładać do jakości realizowanych prac, uwzględniając przy tym aspekty związane z ochroną przeciwpożarową i przeciwporażeniową. W tym celu stosują najlepszej klasy wyposażenie, które posiada niezbędne certyfikaty bezpieczeństwa. Podstawę działalności dobrego elektryka stanowi też nieustanne rozwijanie posiadanych umiejętności, dzięki którym jest w stanie jeszcze lepiej wykonywać swoją pracę.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.