Żylaki w ciąży – co stosować i czy występuj zagrożenia ?
Szpecą nogi, bolą, a ignorowane mogą doprowadzić nawet do poważnych schorzeń. Mowa o żylakach, które dość często pojawiają się u kobiet w ciąży. Dlaczego właśnie wtedy i jak z nimi walczyć? W drugim trymestrze ciąży może pojawić się problem żylaków, gdyż Twoje żyły rozszerzają się pod wpływem zmian hormonalnych. Jeżeli ta dolegliwość Cię dotyczy, to ten artykuł podpowie Ci, jak sobie z nią poradzić.
Żylaki to częsta dolegliwość w czasie ciąży i nierzadko ma ona podłoże genetyczne. Problem może pojawić się zwłaszcza u kobiet, które już przed ciążą zauważyły u siebie zmiany na nogach bądź mają problem z nadwagą i prowadzą mało aktywny tryb życia. Na początku mogą pojawiać się na nogach delikatne pajączki (sieć popękanych naczynek krwionośnych), następnie – bardziej wyraźne żylaki, sine, grube wypukłości. Może towarzyszyć temu uczucie ciężkości nóg, bolesność, skurcze łydek, opuchlizna, swędzenie skóry.
Dlaczego akurat żylaki w ciąży?
Krwiobieg przyszłej mamy jest dosyć obciążony. W czasie ciąży objętość krwi wzrasta o ok. 1,5 litra. Zwiększonej, dodatkowej ilości krwi potrzebuje m.in. macica i łożysko. W wyniku tych zmian serce i inne organy muszą pracować intensywniej, mogą pojawić się więc problemy z krążeniem, wzrasta też ciśnienie krwi. W dodatku hormony ciążowe rozluźniają i poszerzają żyły, a powiększająca się macica naciska na naczynia krwionośne miednicy i na żyły na nogach. Skutkiem mogą być uwidaczniające się na nogach pajączki i żylaki. Po porodzie problem może zniknąć, ale nie zawsze tak jest. Aby uniknąć problemów i poprawić wygląd nóg, warto reagować, gdy tylko zauważymy pierwsze zmiany na nogach i objawy (np. częste uczucie ciężkości nóg). Co można zrobić?
W czasie ciąży Twoje naczynia krwionośne muszą transportować dużo więcej krwi, aby dostarczyć dziecku wszystkiego, czego potrzebuje do prawidłowego rozwoju. Objętość krwi wzrasta już we wczesnej ciąży o około 20% w celu „zabezpieczenia” zarówno macicy jak i dziecka. Oddech i serce ciężarnej dostosowują się wtedy do zasilania obiegu krwi płodu wzmożoną wydajnością. Do tego dochodzi warunkowany hormonalnie wzrost elastyczności naczyń krwionośnych. Przez to utrudniony staje się transport krwi z kończyn dolnych w kierunku serca. Można powiedzieć: serce mamy bije za dwoje! Jednak w pozycji stojącej ta zwiększona objętość krwi prowadzi do zwiększonego gromadzenia się jej w kończynach dolnych i jest to przyczyną wielu problemów okresu ciąży.
U kobiet w ciąży istnieje większa predyspozycja do powstawania żylaków, czyli nadmiernego rozdęcia pewnych odcinków żył. Nie wiadomo na pewno, jak zareagują twoje żyły na zmiany zachodzące w twoim organizmie, ale warto, abyś wiedziała jak postępować, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia żylaków lub chociaż nasilenie.
Razem z Twoim dzieckiem rośnie także macica, której ciężar uciska żyły w obszarze miednicy, co dodatkowo utrudnia przepływ krwi. Przez tego typu zastoje dochodzi do rozszerzenia żył i powstają żylaki, najpierw na nogach, zwłaszcza w ich dolnych partiach. Żylaki to supełkowate, niebieskawo-fioletowe wybrzuszenia, które mogą prowadzić do bolesnego i nieprzyjemnego efektu „ciężkich nóg”.
Żylaki najczęściej pojawiają się na kończynach dolnych, na wargach sromowych i w pochwie, a także w odbycie (noszą wtedy nazwę hemoroidów). Najczęściej pojawiają się pod koniec ciąży na skutek ucisku powiększającej się macicy, ale mogą też wystąpić na każdym etapie ciąży.
Zapobieganie żylakom występującym w ciąży
Dużo ruchu na przykład w formie spacerów, jazdy na rowerze czy pływania, pomoże Ci pobudzić Twój układ krążenia. Unikaj długotrwałego przebywania w pozycji stojącej, rób sobie przerwy od czasu do czasu i połóż nogi nieco wyżej. Jeżeli masz taką możliwość, powinnaś spać z lekko uniesionymi stopami (10-15cm). Poprawę krążenia możesz sobie zapewnić także poprzez masaż zaczynając od palców u stóp i idąc w kierunku serca.
- Unikaj długotrwałego stania lub siedzenia. Jeśli to nieuniknione (np. w pracy) – rób często przerwy, wykonaj kilka prostych ćwiczeń (np. poruszaj nogami i stopami, rób krążenia stóp), przejdź się chociaż po korytarzu albo do toalety.
- Gdy siedzisz, nie zakładaj nogi na nogę, nie krzyżuj nóg. Dobrze jest podstawić coś pod stopy, aby były uniesione wyżej.
- Kiedy tylko jest to możliwe, najlepiej codziennie, odpoczywaj z nogami uniesionymi go góry (np. opartymi o ścianę), aby usprawnić przepływ krwi z kończyn dolnych do serca.
- Śpij z poduszką lub zwiniętymi kocami pod stopami, tak aby były nieco uniesione.
- Unikaj gorących kąpieli, opalania – ciepło powoduje rozszerzanie się naczyń.
- Dobrze jest polewać nogi chłodną wodą lub na przemian – ciepłą i zimną, w kierunku od kostek do ud.
- Stosuj odpowiednią dietę bogatą w witaminę C i bioflawonoidy, które wzmacniają żyły i utrzymują ich elastyczność. Sięgaj m.in. po grykę, pomarańcze, cytryny, grejpfruty, szczypior, por. Stan żył poprawi też witamina E (pestki słonecznika, migdały, kiełki pszenicy). Pij dużo wody i ogranicz sól.
- Zapobiegaj zaparciom (np. poprzez odpowiednią dietę, ruch) – zaparcia przyczyniają się do problemów z żyłami i hemoroidami.
- Ćwicz regularnie, spaceruj min. pół godziny dziennie, dbaj o aktywność.
- Unikaj nadmiernego przybierania na wadze.
- Noś profilaktyczne przeciwżylakowe rajstopy lub pończochy – zakładaj je zanim wstaniesz z łóżka (na rynku są dostępne rajstopy przeciwżylakowe dla kobiet w ciąży).
- Unikaj obcisłych skarpet i spodni, które mogą ograniczyć krążenie krwi w nogach.
- Masuj nogi w kierunku od stóp po uda.
- Noś wygodne, płaskie buty.
Zimne okłady na żylaki
Przy bolesnych żylakach ulgę przynoszą przede wszystkim zimne okłady. Unikaj ciepła, gdyż ono może spowodować jeszcze bardziej wzmożone rozszerzanie naczyń.
Pomocny może także okazać się masaż olejkiem z lawendy, cyprysu, krwawnika pospolitego lub mirtu. Poza tym herbatka z gryki, myszopłocha, płatków kasztanowca, nostrzyka i skórki cytrynowej pomaga w leczeniu żylaków. Pij także herbatkę ciążową rano i wieczorem. Możesz także zapytać o poradę farmaceutę.
Co na żylaki w ciąży
Na rynku dostępne są także leki homeopatyczne, które mogą pomóc w leczeniu żylaków. Szczególnie ważne jest jednak, abyś nie robiła tego na własną rękę, lecz zawsze w porozumieniu z lekarzem lub położną. Przy dużych problemach z żylakami Twój lekarz może zapisać Ci specjalne leki, aby zniwelować ryzyko zachorowania na trombozę.
Jak wygląda leczenie żylaków w trakcie ciąży?
Żylaki są z medycznego punktu widzenia nieszkodliwe i stanowią raczej problem kosmetyczny. Mogą one jednak wywoływać przewlekłe zapalenia i wrzody. Jeżeli dojdzie do obrzęków bądź krwawień w okolicach żylaków, powinnaś koniecznie udać się do lekarza. Po porodzie żylaki zazwyczaj znikają, gdyż macica i dziecko nie uciskają już Twoich naczyń krwionośnych, a gospodarka hormonalna wraca do stanu sprzed ciąży. Operacyjne usuwanie żylaków powinnaś zatem w czasie ciąży wykluczyć, gdyż wiąże się to także z dodatkowym ryzykiem dla Ciebie i dziecka.
Żylaki to nie tylko problem estetyczny, lecz także medyczny. Jego groźnym powikłaniem może być zakrzepica, dlatego lepiej nie ignorować pierwszych objawów, zastosować profilaktykę, powiadomić o tym osobę prowadzącą ciążę oraz skontaktować się z flebologiem bądź chirurgiem naczyniowym– specjalistami od leczenia żylaków. Warto skonsultować się z lekarzem również po porodzie, aby ocenił sytuację i zalecił odpowiednie leczenie – po ciąży zwiększa się wachlarz możliwości (leczenie farmakologiczne, zabieg operacyjny, laserowe usuwanie żylaków). Warto podjąć działania, ponieważ przy kolejnej ciąży problem często się nasila.
Niestety przy kolejnej ciąży problem żylaków może powrócić.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.